Alles over Gaza en de bezette Palestijnse gebieden
Het nieuws over Israël en de bezette Palestijnse gebieden, in het bijzonder de Gazastrook, beheersen sinds enkele maanden onze gedachten en nieuwsberichten. Oxfam België heeft sinds de jaren 50 een samenwerking met tal van organisaties en medewerkers in de bezette Palestijnse gebieden. De programma’s en projecten die we ondersteunen en de diverse samenwerkingsprojecten zijn gericht op het verbeteren van de levensomstandigheden van de Palestijnse bevolking. Daarnaast houden we samen de politieke situatie met argusogen in de gaten. Op deze pagina vind je een gebald overzicht, aangevuld met updates over de situatie in de bezette Palestijnse gebieden, in het bijzonder in Gaza.
Gaza, Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever: korte geschiedenis van een lange bezetting
Op 7 oktober 2023 voerde de Palestijnse beweging Hamas, een dodelijke aanval uit op Israël. Naar schatting 1.300 Israëliërs kwamen hierbij om het leven. Hamas nam op 7 oktober zo’n 250 mensen gevangen, zo’n 101 gijzelaars worden nog steeds vastgehouden in de Gazastrook. Israël reageerde met een tot op vandaag onophoudelijk militair offensief op de Gazastrook, waarbij al meer dan 30.000 Palestijnen, voornamelijk burgers en waarvan al meer dan 5000 kinderen, vermoord werden. Op de Westelijke Jordaanoever werden diverse aanvallen van Israëlische kolonisten en militairen gemeld. 10 Israëliërs en 388 Palestijnen kwam hierbij al om te leven. (*)
Maar het begon natuurlijk niet op 7 oktober …
Het Palestijnse grondgebied wordt al meer dan vijftig jaar bezet, sinds Israël deze gebieden in 1967 veroverde in de Zesdaagse Oorlog. De 4,8 miljoen Palestijnen in Gaza, de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem merken dagelijks de gevolgen van deze bezetting.
Gaza
Gaza is een smalle strook land met een luttele oppervlakte van 365km2, omringd door Israël, Egypte en de Middellandse Zee. Er wonen ruim 2,1 miljoen mensen, waarvan de helft jonger is dan 18 jaar. Het is één van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. ‘Wonen’ kunnen we eigenlijk vervangen door ‘opgesloten’: in 2005 trekt Israël weliswaar haar troepen terug uit de Gazastrook, maar blijft het wel het luchtruim en het zeegebied controleren. Het IDF (Israël Defense Forces, het leger) voert met gezette regelmaat een grondoffensief uit. In de praktijk en volgens het internationaal recht is Gaza dus nog steeds bezet gebied. In 2007 wint de Palestijnse beweging Hamas de democratische verkiezingen in de bezette Palestijnse gebieden. De overwinning wordt internationaal echter niet erkend. In 2008 neemt Hamas alsnog de macht over in Gaza, Fatah, de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem. Veel landen en de EU beschouwen Hamas als een terroristische organisatie.
Als reactie op de machtsovername sluit Israël Gaza hermetisch af. Ook buurland Egypte blokkeert de grens met Gaza. Volgens Israël is dit vanwege de nationale veiligheid, maar de internationale gemeenschap veroordeelt deze blokkade, die nu al bijna 17 jaar duurt.
De VN noemt Gaza de openluchtgevangenis, waar alles van elektriciteit, voeding over 3G en water, tot gezondheidszorg en onderwijs gecontroleerd, beheerd en verhinderd wordt door Israël. Zo was al lang vóór 7 oktober 2023, 97% van het water in Gaza niet geschikt voor consumptie. 80% van de bevolking was al voor de huidige oorlog afhankelijk van noodhulp. Ruim 40% van de mensen die kunnen en willen werken zijn helaas werkloos. In 2012 al declareerde de VN dat Gaza onleefbaar zou zijn tegen 2020 ...
De gevolgen zijn enorm. De blokkade heeft de economie totaal ontwricht: handel met andere Palestijnse gebieden of het buitenland is sterk gelimiteerd tot onbestaand. De humanitaire nood is er, zelfs zonder oorlog, torenhoog.
Gaza kreeg sinds 2008 al te maken met 5 gewelddadige, militaire interventies.
De Westelijke Jordaanoever
De Westelijke Jordaanoever bevindt zich naast Jordanië en Israël en heeft zo’n 3 miljoen Palestijnse inwoners. Sinds de Oslo-akkoorden uit 1995, als onderdeel van het Midden-Oosten Vredesproces, is het gebied verdeeld in drie zones (Areas). De opdeling was voorzien voor een periode van 5 jaar ... In Area A oefent de Palestijnse Autoriteit maximale, maar nog steeds niet complete, controle uit over de veiligheid en het burgerlijk bestuur. In Area B gaat de Palestijnse Autoriteit wel over het burgerlijk bestuur, maar heeft de Israëlische regering het veiligheidstoezicht. Tot slot is er Area C, dat 60% van de Westelijke Jordaanoever beslaat. De grote meerderheid van de Palestijnse landbouwgebieden, zo’n 63%, bevindt zich in Area C. Dit gebied valt volledig onder Israëlisch veiligheidstoezicht en burgerlijk bestuur. In de provincies Jericho en Jenin, waar ook Oxfam partners heeft, alsook in Oost-Jeruzalem wordt er gretig aan landroof gedaan: Israëlische kolonisten slaan, vaak met geweld, huizen en gronden aan.
Het aantal illegale Israëlische nederzettingen en Israëlische kolonisten is de laatste jaren fors gestegen. Volgens het internationaal recht zijn deze nederzettingen illegaal. Zowel de Europese Unie als de Verenigde Naties beschouwen die nederzettingen als een obstakel voor de vrede. Toch verlenen de Israëlische autoriteiten ieder jaar weer nieuwe vergunningen om nederzettingen te bouwen en richten de kolonisten ook nieuwe zogeheten outposts op die zelfs volgens Israël illegaal zijn, maar wat wel de facto gesteund wordt door de regering. Ondertussen wonen er ruim 650.000 kolonisten op de Westelijke Jordaanoever, tegenover zo’n drie miljoen Palestijnen.
Oost-Jeruzalem
Oost-Jeruzalem is onderdeel van de Westelijke Jordaanoever. De eeuwenoude stad is zeer belangrijk voor zowel Joden, Christenen en Moslims. Jeruzalem is in tweeën gesplitst: het oostelijke gedeelte behoort de Palestijnen toe. Israël beschouwt de hele stad als haar hoofdstad, maar deze claim wordt internationaal niet erkend. Ook in Oost-Jeruzalem verjagen Israëlische kolonisten de Arabische bewoners en nemen hun huizen in.
Wat Oxfam België doet in bezet Palestijns gebied
De financiële steun van de EU, VN-agentschappen en ngo’s zoals Oxfam is van essentieel belang voor de burgers in de bezette Palestijnse gebieden. Oxfam is op verschillende manier actief in de regio, en dit sinds de jaren 1950.
Zo ondersteunt Oxfam België de mensen in bezet Palestijns gebied:
De Oxfam International confederatie heeft een eengemaakte strategie voor Palestina evenals een gezamenlijk Oxfam-team dat werkt vanuit 3 kantoren: Jeruzalem, Ramallah en Gaza Stad.
Dankzij de giften van onze schenkers en samen met de 80 medewerk.st.ers die actief zijn voor Oxfam in Palestina, waarvan 33 in Gaza, hebben we sinds 2021 al ruim 900.000 mensen kunnen helpen. Het programma van Oxfam-in-Palestina behaalde tot 7 oktober 2023 bijzondere resultaten op 3 domeinen: gendergelijkheid, economische rechtvaardigheid en humanitair werk. Concreet zette Oxfam België mee haar schouders onder:
- het plaatsen van ontziltingsinstallaties en een afvalzuiveringsinstallatie voor schoon water,
- het ondersteunen van kleinschalige (landbouw)ondernemingen en start-ups in de toeristische en digitale sectors,
- het begeleiden van vrouwen in het verdedigen van erfrechten,
- duurzame en veerkrachtige landbouw: steun aan de hele waardenketen (van productie over verwerking tot het op de markt brengen) van verse groenten. De focus hierbij ligt op machtsverwerving door vrouwen en jongeren en lokale beleidsbeïnvloeding hierrond.
- De begeleiding van overlevenden van gendergerelateerd geweld, waartoe behoren psychosociale- en economische ondersteuning, zoals het opzetten van een eigen onderneming,
- de herstelling van watervoorzieningen in scholen en ziekenhuizen,
- de aankoop van materiaal voor lokale vissers in Gaza.
- versterking van het maatschappelijk middenveld (vooral jongerenorganisaties) met het oog op de verdediging van hun bewegingsvrijheid
Oxfam heeft daarnaast sinds 1992 een sterke samenwerking met het de ngo PARC (Palestinian Agricultural Relief Commitee) en haar handelspoot, de boerencoöperatie Al Reef. Op de Westelijke Jordaanoever in de buurt van Jenin en Jericho produceren ze biologische en fairtrade-olijfolie, -medjouldadels en –maftoulcouscous. De producten zijn via Oxfam Fair Trade te verkrijgen in de Oxfam-Wereldwinkels.
Commerciële langetermijnssamenwerkingen zijn van cruciaal belang voor de producentencoöperaties in Palestina. De samenwerking sinds 1992 garandeert onder meer:
- Fair trade, eerlijke verloning naar werk
-
De mogelijkheid om te investeren in biolandbouw
-
De versterking van de positie van de vrouw (als onderneemster)
-
Voedselzekerheid voor de boer.inn.en en hun gezinnen
Het laatste nieuws rond Gaza
Oxfam België houdt de situatie in de bezette Palestijnse gebieden, in het bijzonder in Gaza, al geruime tijd nauwlettend in de gaten. Sinds begin oktober 2023 hebben we onze waakzaamheid verhoogd. Dit gebeurt ook in Oxfam International verband. Zoals rond elk thema verloopt de externe communicatie en beleidsbeïnvloeding op een gecoördineerde manier waarbij ook compromissen moeten gevonden worden tussen de 21 leden van de Oxfam-confederatie.
Via persberichten en opiniestukken, acties en petities kaarten we het onrecht aan en roepen niet aflatend op voor een onmiddellijk, onvoorwaardelijk en permanent staakt-het-vuren.
Kort na de gruwelijke aanval van Hamas ontketende Israël een militair offensief. Hoewel de Israëlische regering beroep deed op haar ‘recht op verdediging’ en de bewering dat Hamas-kopstukken zich schuilhouden in Gaza, werd de belegering van Gaza al snel buitenproportioneel. De Israëlische regering kondigde bovendien aan dat voedsel, water, elektriciteit en brandstof de al kwetsbare bevolking van Gaza niet meer zou bereiken. En dit boven op de blokkade van Gaza, die al 17 jaar aanhoudt. "Het besluit van de Israëlische regering om een 'totale belegering' in te stellen, boven op de voortdurende blokkade, zal de burgers van Gaza nog meer essentiële zaken ontzeggen, zoals voedsel, water en elektriciteit. Dit is een collectieve bestraffing van een bevolking die geen verantwoordelijkheid draagt voor het geweld en die illegaal is volgens het internationaal recht. Het draagt niet bij aan vrede en veiligheid, maar zal het vuur van deze crisis verder aanwakkeren,” aldus Mustafa Tamaizeh, waarnemend landendirecteur van Oxfam in de bezette Palestijnse gebieden en Israël.
Tijdslijn
18 maart 2024
Sally Abi Khalil, regiodirecteur Midden-Oosten en Noord-Afrika van Oxfam reageert op het vandaag gepubliceerde Integrated Food Security Phase Classification (IPC)-rapport over Gaza, waarin staat dat er hongersnood dreigt in Noord-Gaza en dat er, als Israël doorgaat met zijn vijandelijkheden en het beperken van de humanitaire toegang, een reëel risico is op hongersnood in de rest van de enclave.
27 februari 2024
Een persbericht vestigt de aandacht op de heikele situatie van de Palestijnse landbouwers. "Wat nu het hoogseizoen had moeten zijn voor Gazaanse boeren, is volledig onmogelijk gemaakt door de Israëlische militaire bombardementen en blokkade van Noord-Gaza. De rijkste landbouwgronden van de enclave, die een van de grootste bronnen van groenten en fruit zijn, zijn verwoest."
26 januari 2024
Oxfam België stuurt een persbericht uit aangaande de uitspraak van het ICJ over de Zuid-Afrikaanse zaak. "Oxfam verwelkomt het bevel en de voorlopige maatregelen van het Internationaal Gerechtshof als een cruciale stap in de erkenning van de voortdurende wreedheden in Gaza en het stoppen van het bloedvergieten en de onvoorstelbare verschrikkingen die 2,3 miljoen Palestijnen al hebben moeten doorstaan”, aldus Sally Abi-Kahli, regionaal directeur van Oxfam voor het Midden-Oosten.
11 januari 2024
Oxfam België kaart de drieste situatie nogmaals aan. 250 Palestijnen per dag laten het leven in het dodelijkste conflict in de 21ste eeuw. “De schaal en wreedheden die Israël Gaza aandoet zijn werkelijk schokkend. Honderd dagen lang hebben de mensen in Gaza een hel moeten doorstaan. Nergens is het veilig en de hele bevolking loopt het risico van hongersnood. Het is onvoorstelbaar dat de internationale gemeenschap toekijkt hoe het dodelijkste conflict van de 21e eeuw zich ontvouwt, terwijl ze voortdurend oproepen tot een staakt-het-vuren blokkeert”, zegt Sally Abi-Kahli, regionaal directeur van Oxfam voor het Midden-Oosten.
21 december 2023
Oxfam België waarschuwt in een nieuw persbericht voor de imminente hongersnood, volgende op de publicatie van de IPC-voedselzekerheidscijfers van Gaza. Sally Abi Khalil, regionaal directeur van Oxfam in het Midden-Oosten en Noord-Afrika: "De extreme honger in Gaza was zo voorspelbaar dat het voorbedachte rade was. Dit is onomstotelijk bewijs dat de aanvallen van Israël het toch al kwetsbare voedselsysteem van Gaza zo rampzalig hebben gedecimeerd dat de meeste mensen niet langer in staat zijn om zichzelf en hun gezinnen te voeden. Mensen worden uitgehongerd in Gaza. Tenzij er een onmiddellijk staakt-het-vuren komt en de humanitaire hulp massaal wordt opgevoerd, loopt Gaza het risico in een hongersnood terecht te komen.”
29 november 2023
Op de Internationale Dag van de Solidariteit voor het Palestijnse volk, projecteert Oxfam België een opvallende oproep op de Kunstberg in Brussel: een visuele call-to-action tot een onmiddellijk en permanent staakt-het-vuren.
23 november 2023
Daags voor de 4-daagse humanitaire pauze, waarschuwt Oxfam voor het leven van pasgeboren baby’s en het feit dat een pauze van de belegering onvoldoende is gezien de omvang van de humanitaire ramp.
22 november 2023
Oxfam laat zich ook kritisch uit voor de aangekondigde humanitaire pauze. “Deze pauze van de niet aflatende bombardementen en verwoestingen die meer dan 2 miljoen Palestijnen zoveel leed berokkenen, is een welkome onderbreking voor de levering van wat humanitaire hulp - maar niet meer dan dat. De komende vier dagen zullen worden opgeslokt door een wanhopige noodhulpactie die slechts zeer beperkte verlichting kan bieden, niet opgewassen tegen de omvang van het lijden en de vernietiging en uiteindelijk zonder duurzaamheid. Dit is een pleister die na vier dagen van een bloedende wond wordt getrokken”, zegt Marta Valdez Garcia, internationale directeur humanitaire hulp van Oxfam.
21 november 2023
Oxfam België herhaalt haar oproep voor een onmiddellijk staakt-het-vuren.
Na 40 dagen van totale belegering en zo goed als ononderbroken bombardementen is er sprake van een ongeziene humanitaire crisis in de Gazastrook. Onze partners die er nog actief zijn, bieden zo goed en zo kwaad als het gaat humanitaire hulp aan de bevolking die in de val zitten op een strook land van amper 365 km2.
25 oktober 2023
Oxfam België roept in een nieuw persbericht opnieuw op om levensnoodzakelijke middelen zoals voedsel, brandstof, water toe te laten: “Honger wordt gebruikt als oorlogswapen tegen burgers in Gaza.”
13 oktober 2023
Oxfam Belgiës directeur Eva Smets reageert op het bevel van de Israëlische regering het noorden van Gaza te evacueren. "De wereld kan zien dat dit evacuatiebevel zowel volstrekt inhumaan als onmogelijk is; de Israëlische regering moet het onmiddellijk intrekken. We dringen er bij de internationale gemeenschap op aan om al haar invloed aan te wenden om in te grijpen - er zijn ziekenhuizen vol patiënten, vrouwen, kinderen en ouderen die zich niet kunnen verplaatsen. Zelfs voor degenen die zich zouden kunnen verplaatsen, is er geen voedsel, geen water en weinig onderdak. Hier moet een einde aan komen.”
11 oktober 2023
Oxfam en haar partnerorganisaties waarschuwen voor een humanitaire ramp. Oxfam België richt het Gaza Noodfonds op.
Geef voor Gaza
Geef voor Gaza
Oxfam België blijft de situatie op de voet volgen. Net zoals al onze schenkers, medewerkers en achterban hopen we op een permanente en vredevolle oplossing.
Op de hoogte blijven van onze laatste acties en oproepen? Dat kan via:
En/of
Schrijf je in op onze maandelijkse nieuwsbrief
Wil je nog meer doen?
- Doe een gift aan het Noodfonds voor Gaza
- En/of teken de petitie voor een permanent staakt-het-vuren