Op één jaar tijd meer vrouwen en kinderen gedood in Gaza dan in enig ander recent conflict

Het afgelopen jaar zijn er in Gaza meer vrouwen en kinderen gedood door het Israëlische leger dan in de overeenkomstige periode van elk ander conflict in de afgelopen twintig jaar, zo blijkt uit een nieuwe analyse van Oxfam.

Terwijl de vijandelijkheden en het tragische verlies aan mensenlevens zich uitbreiden naar Libanon en de Westelijke Jordaanoever - inclusief Oost-Jeruzalem - onderstreept de regionale escalatie de dringende noodzaak van een onmiddellijk en permanent staakt-het-vuren.

Voorzichtige cijfers laten zien dat er in de afgelopen 12 maanden meer dan 6.000 vrouwen en 11.000 kinderen in Gaza zijn gedood door het Israëlische leger. Uit gegevens van 2004-2021 over directe doden door conflicten van de Small Arms Survey blijkt dat in 2016 in Irak het hoogste aantal vrouwen dat in één jaar werd gedood meer dan 2.600 bedroeg.

Een rapport van de organisatie Every Casualty Counts onderzocht informatie over meer dan 11.000 gedode kinderen in de eerste 2,5 jaar van het Syrische conflict, een gemiddelde van meer dan 4700 doden per jaar. Uit VN-rapporten over kinderen en gewapende conflicten van de afgelopen 18 jaar blijkt dat in geen enkel ander conflict meer kinderen in één jaar zijn gedood.

De militaire aanval van Israël begon vorig jaar oktober, na de aanvallen van Hamas en andere Palestijnse gewapende groepen. Bijna 1.200 Israëli's en buitenlanders werden gedood, waaronder ten minste 282 vrouwen en 36 kinderen - de dodelijkste dag in de geschiedenis van Israël. Deze gerichte aanvallen vormden een ernstige schending van het Internationaal Humanitair Recht. Meer dan 250 mensen, waaronder 38 kinderen, werden gegijzeld, waarvan ernaar verluidt 96 nog steeds worden vastgehouden in Gaza.

Uit afzonderlijke gegevens van Action on Armed Violence tot 23 september blijkt dat Israël sinds het begin van de oorlog gemiddeld eens in de drie uur civiele infrastructuur in Gaza heeft geraakt met explosieve wapens. Afgezien van de humanitaire pauze van zes dagen in november, waren er slechts twee dagen in het hele jaar zonder bombardementen.

De gegevens - die niet allesomvattend zijn - laten zien dat Israëlische explosieven gemiddeld

- huizen elke vier uur,

- tenten en tijdelijke onderkomens elke 17 uur,

- scholen en ziekenhuizen elke vier dagen,

- en distributiecentra voor hulpgoederen elke 15 dagen bombarderen.

Het afgelopen jaar heeft Israël ernstige schendingen van het Internationaal Humanitair Recht begaan tot het niveau van misdaden tegen de menselijkheid. Israël gebruikt disproportioneel geweld in relatie tot militaire doelen en maakt geen onderscheid tussen militaire doelen en de burgerbevolking. Het Israëlische leger mikt meedogenloos op infrastructuur die onmisbaar is voor het overleven van burgers. Burgers zijn tientallen keren gedwongen verplaatst naar zogenaamde 'veilige zones' die niet voldoen aan humanitaire verplichtingen en zijn ook regelmatig gebombardeerd of aangevallen.

De rapporten van de VN over kinderen en gewapende conflicten benadrukken het aantal Palestijnse kinderen dat is gedood in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever. In het afgelopen jaar zijn er meer dan vijf keer zoveel kinderen gedood in Gaza als tussen 2005 en 2022. 

Het recordaantal vermoorde vrouwen en kinderen in Gaza omvat niet de bijna 20.000 mensen die niet geïdentificeerd of vermist zijn of onder het puin begraven liggen. Eerder dit jaar schatte een onderzoek gepubliceerd in The Lancet dat het werkelijke aantal doden in Gaza meer dan 186.000 zou kunnen zijn, als indirecte doden - bijvoorbeeld door honger en gebrek aan gezondheidszorg - worden meegerekend.

De civiele infrastructuur is volledig verwoest of ernstig beschadigd, waaronder ongeveer 68 procent van de akkerbouwgrond en de wegen. Slechts 17 van de 36 ziekenhuizen functioneren nog gedeeltelijk en hebben allemaal te lijden onder een gebrek aan brandstof, medische voorraden en schoon water.

Sally Abi Khalil, directeur van Oxfam in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, zei: "Deze onthutsende cijfers zijn hartverscheurend. Invloedrijke actoren in de internationale gemeenschap hebben niet alleen nagelaten om Israël ter verantwoording te roepen, ze zijn ook medeplichtig aan de wreedheden door Israël onvoorwaardelijk van wapens te blijven voorzien. Het zal generaties duren om te herstellen van de verwoestende gevolgen van deze oorlog en er is nog steeds geen staakt-het-vuren in zicht.

Onze collega's en partners zijn zelf ontheemd, maar doen elke dag hun uiterste best om te reageren op deze humanitaire ramp. Wat we zien is op zoveel niveaus ongekend - de snel oplopende hongersnood, het opnieuw opduiken van polio, de totale verwoesting van het dagelijks leven waarmee de hele bevolking wordt geconfronteerd. Er moet een einde komen aan Israëls vrijgeleide voor straffeloosheid en vrijstelling van het internationaal humanitair recht - we kunnen niet toestaan dat de meedogenloze horror en het lijden voortduren."

Vrouwen en kinderen grootste slachtoffers

Dr. Umaiyeh Khammash, directeur van Oxfam-partner Juzoor, die honderdduizenden mensen ondersteunt in meer dan 90 schuilplaatsen en gezondheidsposten in heel Gaza, zei: "Het afgelopen jaar heeft een verwoestende impact gehad op vrouwen die een dubbele last dragen. Velen van hen zijn plotseling het hoofd van hun gezin geworden en moeten midden in de verwoesting zien te overleven en te zorgen. Zwangere vrouwen en moeders die borstvoeding geven hebben met enorme problemen te maken gehad, onder andere door de instorting van de gezondheidszorg.

Voor kinderen is het trauma even ingrijpend. Meer dan 25.000 kinderen hebben een ouder verloren of zijn wees geworden, waardoor ze in diepe emotionele nood zijn geraakt. De meeste kinderen kampen met angst en ernstige lichamelijke verwondingen, velen hebben ledematen verloren."

Op de bezette Westelijke Jordaanoever doen de ongekende escalatie en het niveau van het geweld vrezen dat er ernstige schendingen van het internationaal recht en oorlogsmisdaden worden begaan. Sinds oktober vorig jaar zijn meer dan 680 Palestijnen gedood door geweld van Israëlische kolonisten of militairen. Er zijn meer dan duizend aanvallen van kolonisten op Palestijnen geregistreerd, waarbij directe aanvallen op landbouwgrond hebben geleid tot de vernietiging van gewassen, irrigatiesystemen en serres, waaronder internationaal gefinancierde en door Oxfam gesteunde projecten. Het Israëlische leger heeft de sloop van meer dan 2.000 Palestijnse huizen afgedwongen en enorme schade toegebracht aan de openbare infrastructuur, waaronder wegen.

Oxfam roept op tot een onmiddellijk, permanent staakt-het-vuren, de vrijlating van alle gijzelaars en onwettig vastgehouden Palestijnen, een einde aan alle dodelijke wapenleveringen aan Israël en volledige toegang tot Gaza voor humanitaire hulp. In het licht van het recente advies van het Internationaal Gerechtshof en om medeplichtigheid te voorkomen, moeten derde landen alles doen wat in hun macht ligt om een onmiddellijk einde te maken aan de illegale Israëlische bezetting en Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever en herstelbetalingen voorzien, waaronder restitutie, rehabilitatie en compensatie voor getroffen gemeenschappen.

Noot voor de redactie

De gegevens zijn op verzoek beschikbaar voor journalisten.

Naar aanleiding hiervan organiseert Oxfam België een actie aan de achterkant van de beurs, donderdag 3 oktober om 18u. Gelieve contact op te nemen voor meer informatie, interviews en beeldmateriaal ter plaatse.

Het aantal vrouwen dat direct gedood is in vergelijkbare conflicten is ontleend aan de Small Arms Survey Global Violent Deaths database, die de meest recente beschikbare gegevens van 2004 tot 2021 bevat. De database bevat gegevens en schattingen over het aantal doden als gevolg van conflicten, opgesplitst naar het geslacht van de slachtoffers. Het vorige hoogste aantal vrouwen dat naar schatting in één jaar werd gedood in een conflict was 2.647 in Irak in 2016. Zelfs als rekening wordt gehouden met mogelijke onderrapportage van vrouwen die in andere conflicten zijn gedood, is het dodental in Gaza veel hoger. Het werd vergeleken met het cumulatieve impactrapport van het VN-Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden (OCHA) van 25 september, afkomstig van het ministerie van Volksgezondheid in Gaza. Van de 41.495 doden zijn er 34.344 geïdentificeerd tot 31 augustus. 6.297 daarvan zijn vrouwen en 11.355 kinderen. Het ministerie maakt geen onderscheid tussen doden onder burgers en onder strijders.

Een rapport van de organisatie Every Casualty Counts onderzocht de beschikbare informatie over de dood van 11.420 kinderen in het Syrische conflict van maart 2011 tot eind augustus 2013 (ongeveer 29 maanden), wat neerkomt op gemiddeld 394 kinderen per maand - 4.725 kinderen per jaar.

De rapporten over kinderen en gewapende conflicten van de secretaris-generaal van de VN zijn in 2006 begonnen met consistente rapportage over ernstige schendingen tegen kinderen, met jaarlijkse gegevens over het voorgaande jaar.  De VN-rapporten bevatten zowel geverifieerde als geschatte cijfers voor het aantal gedode kinderen per jaar, maar zelfs als Oxfam de meest extreme aannames voor elke schatting meerekent en aanvullende gegevensbronnen controleert, is het aantal gedode kinderen in Gaza veel hoger dan welk jaar dan ook voor gedode kinderen in alle conflicten. Deze cijfers werden vervolgens vergeleken met het OCHA-rapport.

Volgens de rapporten van de VN over kinderen en gewapende conflicten zijn er tussen 2005 en 2022 in totaal 2.304 kinderen gedood in Gaza en de Westelijke Jordaanoever. Tot nu toe zijn er dit jaar 11.355 kinderen gedood, 4,9 keer zoveel als in het OCHA-rapport.

Er zijn beperkte, geverifieerde gegevens beschikbaar over het aantal vrouwen en kinderen dat direct is gedood door het conflict tijdens de burgeroorlog in Tigray (november 2020 - november 2022) in het noorden van Ethiopië. Hoewel het Small Arms Survey-rapport enkele dodelijke slachtoffers onder vrouwen in Ethiopië vermeldt, zijn de meest geciteerde gegevens afkomstig van de Universiteit van Gent, die het aantal burgerdoden over een periode van twee jaar op 300.000 tot 600.000 schat. Van de goed gedocumenteerde 3.074 doden was 8% vrouw en 9% kind (jonger dan 20 jaar). Het onderzoek schat dat 10 procent van alle doden het gevolg was van bombardementen en bloedbaden, 30 procent door gebrek aan gezondheidszorg en 60 procent door uithongering.

Human Rights Watch publiceerde een analyse van de aanvallen van 7 oktober 2023 en Times of Israel documenteerde het aantal Israëlische kindgijzelaars.

Action On Armed Violence (AOAV) registreert, onderzoekt en verspreidt wereldwijd bewijs van gewapend geweld tegen burgers. Gegevens van 7 oktober tot en met 23 september toonden 2.854 Israëlische explosieve aanvallen - waaronder luchtaanvallen, raketten en tankbeschietingen - met informatie waaronder de datum, beschrijving van de gebeurtenis, aantal burgerslachtoffers en locatie. AOAV gebruikt Engelstalige mediaberichten om de informatie vast te leggen. Een AOAV-rapport van vorig jaar toonde aan dat Engelstalige media het aantal slachtoffers veroorzaakt door specifieke incidenten met explosieve wapens onderrapporteren, en slechts ruwweg een derde van de werkelijke burgerdoden van specifieke explosieve incidenten in Gaza vastleggen.

Counting the dead in Gaza: difficult but essential werd in juli van dit jaar gepubliceerd in The Lancet en bestudeert indirecte doden in Gaza als gevolg van de oorlog.