Grootste gedwongen verplaatsing op de Westelijke Jordaanoever sinds 1967

- Ten minste 800 Israëlische militaire controleposten, barrières en poorten veroorzaken ongekende bewegingsbeperkingen; reizen van twee uur duren nu twaalf uur, waardoor humanitaire hulp wordt belemmerd

- Grootste gedwongen verplaatsing op de Westelijke Jordaanoever sinds 1967, waarschijnlijk zonder recht op terugkeer. 

Een dramatische toename van Israëlisch militair geweld heeft geleid tot de grootste gedwongen verplaatsing op de Westelijke Jordaanoever sinds het begin van de Israëlische bezetting. Terwijl de 'Gazaficatie' van de Westelijke Jordaanoever zich ontvouwt, worden vitale humanitaire werkzaamheden en projecten vertraagd of vernietigd, waarschuwde Oxfam vandaag.  

Meer dan 40.000 mensen zijn gedwongen ontheemd geraakt sinds het tijdelijke staakt-het-vuren in Gaza op 19 januari van kracht werd - het hoogste aantal sinds Israël in 1967 de Palestijnse gebieden, inclusief de Westelijke Jordaanoever, bezette. Het recente Israëlische militaire offensief op de Westelijke Jordaanoever heeft vooral het noorden getroffen, met een aanval op Jenin slechts twee dagen nadat het staakt-het-vuren in Gaza inging, en heeft zich nu uitgebreid naar de vluchtelingenkampen Tulkarem, Nur Shams en El Far'a. 

Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever hebben te maken met meerdere trauma's; ze krijgen te maken met doden, willekeurige opsluiting, sterke bewegingsbeperkingen, beperkte toegang tot werk en onderwijs, en massale sloop van huizen en infrastructuur.  

Suhair Farraj, directeur van Oxfam-partner Women Media and Development, zei:  

“De situatie was nog nooit zo slecht als nu. Vroeger waren er af en toe invallen van het Israëlische leger, maar niet zoals nu. Afsluitingen en controleposten maken het leveren van hulp bijna onmogelijk. Een reis van twee uur duurt nu twaalf uur.” 

Mustafa Tamaizeh, Economic Justice Development Manager en West Bank Response Lead voor Oxfam in de bezette Palestijne gebieden zei:   

“Sinds het staakt-het-vuren is de Israëlische escalatie van geweld en vernietiging op de Westelijke Jordaanoever ongekend. De Israëlische regering gaat ongestraft door met deze vernielingen, terwijl ze de illegale Israëlische kolonisten helpt en zelfs aanzet om Palestijnse gemeenschappen aan te vallen. In feite zien we een versneld annexatiebeleid en maatregelen die het voor Oxfam en andere organisaties steeds moeilijker en gevaarlijker maken om broodnodige humanitaire programma's te leveren. De acute nood wordt nog verergerd door de omvangrijke gedwongen verplaatsing van zoveel mensen. Onze medewerkers en partners vertellen ons dat ze bij militaire controleposten de toegang worden ontzegd of bedreigd en dat hulpgoederen niet geleverd kunnen worden. Dergelijke beperkingen hebben de hulpverlening vertraagd en de operationele kosten verhoogd.”  

De 'Gazaficatie' van de Westelijke Jordaanoever

Sinds het begin van de operatie van de Israëlische strijdkrachten op de Westelijke Jordaanoever op 21 januari zijn 51 Palestijnen, waaronder zeven kinderen, en drie Israëlische soldaten gedood. In het vluchtelingenkamp van Jenin, dat nu vrijwel verlaten is, melden Oxfam-partners dat Israëlische troepen wegen verbreden en Hebreeuwse straatnaamborden plaatsen in ontruimde gebieden.    

In het vluchtelingenkamp van Jenin werden op 21 januari bij een Israëlische militaire aanval ten minste 12 Palestijnen gedood en raakten meer dan 20.000 mensen ontheemd. Een deelnemer aan een jongerenproject van Oxfam en partners zei dat het leger op iedereen had geschoten, huizen tot de grond toe had afgebrand en infrastructuur had verwoest, waaronder ziekenhuizen. Ambulances werden urenlang tegengehouden. 

Nu de aanvallen door illegale Israëlische kolonisten toenemen, lopen vitale humanitaire werkzaamheden en projecten van Oxfam, haar partners en andere hulporganisaties vertraging op. De operaties van de Israëlische strijdkrachten hebben ernstige schade toegebracht aan de water- en rioleringsinfrastructuur, waardoor tienduizenden mensen geen toegang meer hebben tot water. Landbouw is er helemaal tot stilstand gekomen. 

Abbas Milhem, uitvoerend directeur van Oxfam-partner Palestinian Farmers Union, zei:   

“De afgelopen maand heeft Israël boeren op de hele Westelijke Jordaanoever de toegang tot hun land afgesneden, waardoor hun leven bijna onmogelijk is geworden. Alleen al deze maand gaf het Israëlische leger opdracht tot de overname van 1.000 hectare land op de bezette Westelijke Jordaanoever, waarmee het land van boeren werd leeggehaald om het gemakkelijk te maken voor annexatie en uitbreiding van nederzettingen.  

Ook kolonisten hebben hun aanvallen geïntensiveerd. Het aantal aanvallen van kolonisten is elke dag toegenomen. Het gaat onder meer om fysieke aanvallen, het beschadigen en vernietigen van lokale landbouwprojecten, het ontwortelen en omhakken van bomen en zelfs het schieten op boeren, waardoor landbouwers massaal gedwongen worden om hun landbouwgebieden te verlaten.”  

Oxfam-teams en partners melden dat veel plattelandsgebieden volledig afgesloten zijn, waardoor de toegang tot humanitaire hulp wordt afgesneden. Oost-Jeruzalem is op dit moment afgesloten voor Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever, omdat Israël de toegang verbiedt tot gebieden die verder gaan dan de beperkingen die al tientallen jaren gelden.  

Mustafa Tamaizeh van Oxfam voegde daaraan toe: “Wat we zien is een berekende annexatiestrategie. Van de ene op de andere dag is het verkeer tussen steden lamgelegd, waardoor de economische en sociale druk wordt opgevoerd op burgers die het al moeilijk hadden. Schendingen van mensenrechten en internationale wetgeving vinden ongestraft plaats, terwijl de internationale gemeenschap toekijkt en medeplichtig zwijgt. Zoals een van onze partners me beschreef, zijn we nu getuige van dezelfde taferelen die we op tv zagen in Gaza, Rafah en Deir Al-Balah. We zien de 'Gazaficatie' van de Westelijke Jordaanoever. 

De internationale gemeenschap mag haar ogen niet sluiten voor deze historische gedwongen verplaatsing, ontmenselijking en vernietiging op de Westelijke Jordaanoever. De illegale bezetting, onderdrukking en talloze ernstige schendingen van het Internationaal Humanitair Recht door Israël in de bezette Palestijnse gebieden zijn te lang ongecontroleerd gebleven. Er moet dringend actie worden ondernomen zodat er een einde komt aan de straffeloosheid van Israël en hulporganisaties toegang krijgen om de Palestijnen te helpen bij het herstel en de wederopbouw na het geweld, zodat ze hun recht op zelfbeschikking kunnen uitoefenen en in waardigheid kunnen leven, bevrijd van de bezetting”. 

Noot voor de redactie:  

- Catherine De Bock, beleidsmedewerker internationaal humanitair recht voor Oxfam International is beschikbaar voor verdere toelichting. 

-Volgens de VN heeft de recente militaire operatie van Israël op de Westelijke Jordaanoever 40.000 Palestijnen met geweld op de vlucht gejaagd. Bron: VN Nieuws op 10 feb 2025.  

- De cijfers over het dodental op de Westelijke Jordaanoever zijn gebaseerd op het laatste rapport van UN OCHA van 20 februari 2025.  

- De cijfers over het aantal poorten, barrières en controleposten zijn afkomstig van OCHA. Van het totaal zijn er 20 nieuwe poorten geïnstalleerd bij de ingangen van steden, naast nieuwe wegversperringen, aarden wallen en afrasteringen in greppels. 

- Volgens het BADIL Resource Center raakten tijdens de tweede Arabisch-Israëlische oorlog in juni 1967 ongeveer 400.000 Palestijnen ontheemd. De helft van hen waren vluchtelingen uit het deel van Palestina dat in 1948 Israël werd. 

- Het annexatiebeleid van Israël omvat de uitbreiding van nederzettingen, landconfiscatie, sloop van Palestijnse huizen, gedwongen overplaatsing van Palestijnse burgers en de overdracht van bestuurlijke bevoegdheden van militaire naar civiele autoriteiten. De Israëlische rechtenorganisatie Yesh Din documenteert wetsvoorstellen en wetten met elementen van annexatie. Bron: (2025) Databank Annexatiewetgeving Yesh Din. 

- In onze rapportage wordt de term “versneld annexatiebeleid en -maatregelen” gebruikt om de snelle en systematische implementatie van dit beleid te beschrijven, gebaseerd op bewijs en analyse ter plaatse. Het weerspiegelt onze beoordeling van acties die processen lijken te versnellen die leiden tot de facto annexatie, een praktijk die algemeen wordt beschouwd als strijdig met het internationaal recht. 

- In februari vaardigde het Israëlische leger twee edicten uit om meer dan 10.000 dunums (1.000 hectare) land in beslag te nemen op de bezette Westelijke Jordaanoever. Onder het mom van “tijdelijke militaire besluiten” heeft het leger het gemunt op 8.734 dunums in de regio Tubas en 2.394 dunums in verschillende dorpen ten oosten van Ramallah. 

- Oxfam en partners hebben water, voedselpakketten, essentiële reparatieapparatuur, hygiënekits, dekens, tenten, matrassen en noodhulp geleverd op de Westelijke Jordaanoever. Samen hebben ze ook beschermende infrastructuur geïnstalleerd in huizen en scholen en psychologische hulp geboden aan getraumatiseerde vrouwen en kinderen.  

- Sinds het staakt-het-vuren in Gaza op 19 januari 2025 is het voor Oxfam en haar partners extreem moeilijk om humanitaire activiteiten uit te voeren. De vervoersbeperkingen hebben geleid tot hogere operationele kosten, vertragingen bij de hulpverlening, verlies van bederfelijke voorraden en verhoogde veiligheidsrisico's voor medewerkers. Door de toegenomen reisbeperkingen tussen gebieden A, B en C is het onmogelijk om projectlocaties en kantoren te bereiken. Partners melden dat hulp tientallen keren werd geweigerd bij controleposten, dat hulpleveringen uren vertraging opliepen of volledig geblokkeerd werden en dat medewerkers bedreigd werden.