Humanitaire operaties in Gaza ernstig belemmerd; risico op hongersnood neemt toe

De activiteiten van Oxfam en partners zijn ernstig belemmerd nu de 7e dag van Israëls hernieuwde militaire aanval en grondoffensief op Gaza aanbreekt. 

Oxfam roept op tot een hernieuwd staakt-het-vuren en tot opheffing van het 23 dagen durende beleg door Israël, dat opnieuw hulpgoederen blokkeert en het risico op hongersnood vergroot. Israël legde 23 dagen geleden immers een volledige blokkade op en sloot een paar dagen later de stroomtoevoer naar Gaza af. 

Israëlische autoriteiten weigeren vrachtwagens met 63.000 ton voedsel voor 1,1 miljoen mensen de toegang. Hulp rond voedselzekerheid, levensonderhoud, hygiëne en essentiële reparaties aan de beschadigde waterinfrastructuur zijn noodgedwongen stopgezet. 

Bushra Khalidi, beleidsleider OPT bij Oxfam, zei: 

“Tijdens het staakt-het-vuren van 42 dagen konden gezinnen in Gaza eindelijk enigszins slapen zonder te moeten vrezen voor hun leven.  Hoewel de hulp die binnenkwam bij lange na niet genoeg was, was het toch iéts. De voedselprijzen stabiliseerden. Markten gingen weer open. Bakkerijen begonnen weer te draaien. Veel mensen gingen zelfs naar huis, of wat daar nog van over was, en probeerden het opnieuw op te bouwen, hoe weinig ze ook konden doen.” 

Humanitaire organisaties konden operaties opzetten waarbij gemiddeld meer dan 4.000 vrachtwagens per week Gaza binnenkwamen, ondanks het feit dat de Israëlische autoriteiten de grensovergangen aanvankelijk slechts gedeeltelijk openstelden en veel van het dringend noodzakelijke materiaal voor wederopbouw weigerden. Oxfam bereikte bijna 200.000 mensen met essentiële hulp. 

Israëls hernieuwde bombardementen op woonwijken, waaronder Jabalia en Khan Younis, hebben sinds 18 maart bijna 700 mensen het leven gekost, waaronder ten minste 200 kinderen. De Israëlische autoriteiten hebben nieuwe bevelen uitgevaardigd voor massale gedwongen verplaatsingen, waardoor ongeveer 120.000 Palestijnen gedwongen worden om te vluchten. Deze evacuatiebevelen veroorzaken paniek en chaos omdat er nergens in Gaza een veilige plek is.  

Oxfam zegt dat humanitaire operaties ernstig worden belemmerd door het ontbreken van veiligheidsgaranties voor hulpverleners die zich in Gaza verplaatsen. De opslagfaciliteiten met voedselpakketten van Oxfam en haar partners zijn ernstig uitgeput. De Israëlische autoriteiten hebben Oxfam de toegang geweigerd voor zes ontziltingsinstallaties en zeven vrachtwagens met water- en sanitaire infrastructuur. 

“Oxfam is via haar partners in staat geweest om noodwatertransporten door de Gazastrook te organiseren en enkele andere hulpprogramma's te handhaven, zoals multifunctionele geldtransfers, ondanks de ernstige problemen waar alle humanitaire hulpverleners nu mee te maken hebben vanwege het gebrek aan bescherming”, aldus Khalidi. 

“De afgelopen 535 dagen heeft Israël levensreddende hulp systematisch als pasmunt gebruikt en de bevolking van Gaza zo collectief gestraft. Het ontzeggen van voedsel, water, brandstof en elektriciteit is een oorlogsmisdaad en een misdaad tegen de menselijkheid. Velen binnen de internationale gemeenschap maken dit mogelijk door te zwijgen, niets te doen en medeplichtig te zijn.” 

Het centrum van Juzoor for Health and Social Development, een gezondheidspartner van Oxfam in Gaza, werd op 18 maart door een luchtaanval verwoest in Jabalia. Het centrum had dagelijks meer dan 1.000 patiënten geholpen. Dr. Umaiyeh Khammash, directeur van Juzoor, zei: “Elke luchtaanval die plaatsvindt, bedreigt het leven en de veiligheid van onze toegewijde medewerkers en de patiënten die ze bedienen. Dit centrum is niet zomaar een gebouw; het is de hartslag van de gezondheidszorg voor talloze gezinnen hier. Zonder dit centrum zullen velen de toegang tot cruciale medische zorg verliezen.”  

Bij een andere aanval gisteren (23 maart) werden drie rioolbeheerders van de gemeente Abasan Al Kabira, die samenwerken met Oxfam's partner Coastal Municipalities Water Utility (CMWU), gedood terwijl ze hun werk deden, toen hun duidelijk gemarkeerde vrachtwagen werd vernietigd bij een aanval van Israëlische militairen. 

Een hernieuwd staakt-het-vuren moet permanent zijn en gepaard gaan met de veilige terugkeer van Israëlische gijzelaars én illegaal vastgehouden Palestijnse gevangenen. Israël moet ongehinderd hulp bieden op grote schaal. Eén week geleden lanceerde Oxfam België een campagne waarbij 138 BV’s zich uitspreken voor Palestina. Zo ondertekenden ze een open brief aan premier De Wever met net die eisen. 

Noot aan de redactie 

• Ondertussen ondertekende al 42 000 burgers de open brief aan premier De Wever en staat de teller van deelnemende BV’s op 167. 

• Oxfam werkt samen met 19 partnerorganisaties in de Gazastrook. Tussen 20 januari en 28 februari 2025 heeft Oxfam in totaal 181.622 mensen in de hele Gazastrook bereikt met water en sanitaire voorzieningen, waaronder reparatie en wederopbouw, bescherming, multifunctionele geldhulp, distributie van voedselpakketten en essentiële landbouwproductiemiddelen voor herstel, bescherming, gezondheidszorg en casemanagement.  

• Sinds Israël op 18 maart het staakt-het-vuren schond en luchtaanvallen uitvoerde op Gaza, is de bewegingsvrijheid van Oxfam-medewerkers ernstig beperkt door het ontbreken van een meldingssysteem. Deze week zijn de programma's van Oxfam in Gaza, waaronder die van veel partners, ernstig getroffen. Oxfam kan nog wel wat watertransporten en multifunctionele gelddistributie uitvoeren, maar onder zeer risicovolle omstandigheden. 

• Het sterftecijfer in Gaza is gebaseerd op berichtgeving van het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid op 24 maart (11.00 uur) en het sterftecijfer onder kinderen is gemeld door UNICEF op 21 maart. 

• Sinds 2 maart hebben de Israëlische autoriteiten opnieuw een totale belegering ingesteld en de hele Gazastrook geblokkeerd. Ze verbieden de invoer van alle humanitaire basisvoorraden, waaronder water, voedsel, medische voorraden en brandstof, en verbieden ook de invoer van commerciële voorraden in Gaza.  

• Volgens de IPC Special Snapshot - September 2024 - April 2025 blijft het risico op hongersnood tussen november 2024 en april 2025 bestaan zolang het conflict voortduurt en de humanitaire toegang beperkt is. 

• De VN rapporteerde dat tijdens de 42 dagen durende wapenstilstand in totaal 4.000 vrachtwagens per week Gaza binnenkwamen, 600.000 mensen poliovaccinaties kregen en 5.000 geboortes van kraamzorg werden voorzien. 

• Om de tekorten het hoofd te bieden, verminderen de partners van de voedselzekerheidsector (FSS) drastisch de voedselhulp aan gezinnen, schorten ze de distributie van meel aan gezinnen op om voorrang te geven aan de bevoorrading van bakkerijen, onderbreken ze de distributie van verse producten en verminderen ze de bereiding van warme maaltijden in sommige gemeenschapskeukens.  

• Sinds het staakt-het-vuren op 19 januari van kracht werd en vanaf 15 maart, hebben 4.646 kinderen zich ingeschreven voor ondervoedingsbehandelingsprogramma's, waarvan 672 kinderen de diagnose ernstige acute ondervoeding kregen.