COP 27 moet van beloften naar klimaatactie overgaan

Zeven jaar na het akkoord van Parijs is de klimaatstrijd niet verloren, maar we gaan wel de verkeerde richting uit. Onze uitstoot van broeikasgassen blijft stijgen, de ontbossing gaat door en we blijven vertrouwen op een niet-duurzaam landbouwmodel. Aan dit tempo is de doelstelling van Parijs om de temperatuur tegen 2100 zo dicht mogelijk bij 1,5°C te houden absoluut niet haalbaar. 

Erger nog, volgens de VN stevenen we zonder verdere inspanningen af op een opwarming van +2,8°C tegen 2100, of zelfs meer. Als een dergelijk scenario werkelijkheid wordt, zullen overstromingen zoals in Pakistan en de periodes van droogte die momenteel het leven van 28 miljoen mensen in Oost-Afrika bedreigen, steeds vaker voorkomen en nog heviger zijn.

Een echt plan om af te stappen van fossiele brandstoffen

We komen er nooit zonder enerzijds een overgang naar lokale en agro-ecologische landbouw en anderzijds af te stappen van fossiele brandstoffen. 85% van de energiemix in de wereld is afkomstig van gas, olie en steenkool, waarvan zeker de laatste enorm vervuilend is. Daarom is het van cruciaal belang dat de landen op COP 27 in Sharm el-Sheikh het eens worden over een volledige uitstap uit steenkool en niet zomaar over een kleine vermindering, zoals vorig jaar in Glasgow werd afgesproken. Staten en banken  moeten stoppen met investeren in nieuwe olie- en gasprojecten en meer middelen inzetten voor hernieuwbare energie. Ook de particuliere sector heeft dus verantwoordelijkheden, zo ondernamen onze collega’s van Oxfam Frankrijk nog actie tegen BNP Paribas’ steun aan fossiele brandstoffen.

Het goede nieuws is dat de EU en België hun gebruik van hernieuwbare energie verhogen. Het slechte nieuws? België heeft nog een lange weg te gaan als het op dit gebied ten minste het absolute minimum wil halen, namelijk zijn emissies tegen 2030 met 55% verminderen en zo de beloftes aan de Europese Unie waar te maken.

Wat we van België verwachten in Sharm el-Sheikh

Nadat we op 23 oktober massaal op straat zijn gekomen in Brussel om onze politici te herinneren aan hun klimaatverbintenissen, brengen we nu dezelfde boodschap over aan de klimaatministers die onze stem moeten vertegenwoordigen tijdens de bilaterale onderhandelingen. Te beginnen met Zuhal Demir, Vlaams minister van Leefmilieu, aan wie voor wie we op 8 november een "erehaag" (zie foto) vormden om haar eraan te herinneren dat haar rol cruciaal is tijdens de COP 27. Dit jaar is zij verantwoordelijk voor de vertegenwoordiging van België bij de Europese Unie. Onze boodschap aan haar? De Belgen willen meer klimaatrechtvaardigheid en eisen dat hun regeringen ambitieus genoeg zijn zodat ze nog steeds in de spiegel kunnen kijken.

Wat bedoelen we met meer klimaatrechtvaardigheid? Maatregelen die de opwarming van de aarde afremmen en systematisch rekening houden met gender, zonder de mensenrechten aan de andere kant van de planeet te schenden of ten koste te gaan van de voedselsoevereiniteit in lage-inkomenslanden. 12.000 mensen schaarden zich al achter onze petitie voor klimaatrechtvaardigheid. Deze blijft open tot de overhandiging aan onze federale klimaatminister, Zakia Khattabi in Egypte.

Klimaatfinanciering moet er zijn

Het is de 100 miljard dollar-vraag die mensen boos maakt. Vorig jaar kwamen de rijke landen naar de COP in Glasgow zonder hun belofte van 100 miljard dollar aan klimaatfinanciering voor lage-inkomenslanden na te komen. Dit bedrag, bedoeld om deze landen te helpen om zich aan te passen aan de gevolgen van de klimaatverandering, is niet alleen niet bereikt, maar 80% van alle klimaatfinanciering is toegekend in de vorm van leningen. Deze leningen moeten worden terugbetaald, met rente.

België, de 17de economie ter wereld en een historische vervuiler, moet het verzoek van lage-inkomenslanden om klimaatfinanciering in de vorm van subsidies steunen. Dit is geen oproep tot solidariteit, maar een herverdeling tussen de landen die historisch gezien een grotere verantwoordelijk dragen en de landen die minder uitstoten en toch de grootste gevolgen ondervinden van de opwarming van de aarde. Het is schandalig dat de armste landen, die al een zware schuldenlast hebben, gedwongen worden te lenen zodat ze de klimaatcrisis waarvoor ze niet verantwoordelijk zijn, het hoofd kunnen bieden

Het belasten van miljardairs en vervuilende bedrijven, een belangrijke piste

Geen geld in de kas van de staten om een ecologische transitie te financieren die zowel eerlijk is voor burgers als voor de landen in de frontlinie? Niets is minder waar. Ons laatste rapport “Carbon Billionaires” ontkracht dit idee. Oxfam heeft onderzocht dat de ecologische voetafdruk van slechts 125 miljardairs even groot is als de afdruk van heel Frankrijk; een land met meer dan 67 miljoen inwoners! Het gaat hier niet enkel om de uitstoot van hun luxejachten of privéjets. 50 tot 70% van hun uitstoot is afkomstig van hun investeringen in enkele van de grootste en meest vervuilende bedrijven ter wereld.

Terwijl de miljardairs en multinationals de wereld letterlijk in brand steken, kan en mag de politiek niet langer de andere kant opkijken. Regeringen moeten wetten uitvaardigen die bedrijven ertoe verplichten bindende afspraken na te komen om hun uitstoot te verminderen. Bovendien moeten bedrijven die het Akkoord van Parijs niet respecteren, extra belast worden. Miljardairs betalen vaak belastingen aan een voordeliger tarief dan de overgrote meerderheid van de werknemers. Het is hoog tijd om de belastingen voor de superrijken te verhogen. Volgens onze schattingen zou een belasting op het fortuin van de superrijken 1.4 biljoen dollar per jaar kunnen opleveren. Dit zou de mogelijkheid geven om essentiële middelen vrij te maken om de mensen die lijden onder de ecologische transitie de beschermen en te ondersteunen en om de landen in de frontlinie bij te staan.