Superjachten en privéjets van Europese elite stoten in één week meer koolstof uit dan de armste 1% van de wereld in een mensenleven
De koolstofvoetafdruk van een superrijke Europeaan, na bijna een week gebruik te hebben gemaakt van superjachten en privévliegtuigen, komt overeen met de levenslange koolstofvoetafdruk van iemand in de armste 1 procent van de wereld, zo onthult een nieuw Oxfam-rapport vandaag. Het eerste onderzoek in zijn soort, “Carbon Inequality Kills,” volgt de uitstoot van privéjets, superjachten en vervuilende investeringen en komt uit aan de vooravond van COP29 in Baku, Azerbeidzjan.
“De superrijken in Europa behandelen onze planeet als hun persoonlijke speeltuin. Hun vuile investeringen, hun privéjets en jachten staan niet alleen symbool voor overdaad; ze voeden ongelijkheid, honger en zelfs de dood”, zegt Alba Saray Pérez Terán, beledeidsmedewerker klimaat bij Oxfam België.
Het rapport presenteert gedetailleerd nieuw bewijs van hoe de buitensporige uitstoot van de superrijken de afbraak van het klimaat versnelt en levens en economieën verwoest. De armste landen en gemeenschappen ter wereld hebben het minst gedaan om de klimaatcrisis te veroorzaken, maar toch ondervinden zij de grootste gevolgen ervan.
Oxfam's analyse toont aan dat:
- een ultrarijke Europeaan gemiddeld 140 vluchten per jaar neemt, 267 uur in de lucht spendeert en evenveel koolstof als de gemiddelde Europeaan in 112 jaar produceert.
- In dezelfde periode stoot een ultrarijke Europeaan op zijn jacht gemiddeld evenveel koolstof uit als een gewone Europeaan in 585 jaar.
Als de wereld doorgaat met de huidige uitstoot, zal het koolstofbudget (de hoeveelheid CO2 die nog aan de atmosfeer kan worden toegevoegd zonder dat de temperatuur wereldwijd boven de 1,5°C stijgt) in ongeveer vier jaar uitgeput zijn. Maar als iedereen evenveel zou uitstoten als de rijkste 1 procent, zou het koolstofbudget in minder dan vijf maanden opgebruikt zijn. En als iedereen net zoveel koolstof zou gaan uitstoten als de gemiddelde miljardair in het onderzoek van Oxfam, met hun privéjets en superjachten, zou het in twee dagen op zijn.
De uitstoot van de levensstijl van miljardairs is veel groter dan die van gewone mensen, maar de uitstoot van hun investeringen is nog veel hoger - de gemiddelde investeringsuitstoot van 50 van de rijkste miljardairs ter wereld is ongeveer 340 keer hun uitstoot van privéjets en superjachten samen. Door deze investeringen hebben miljardairs enorme invloed op enkele van 's werelds grootste bedrijven en drijven ze ons over de rand van een klimaatramp.
Bijna 40 procent van de investeringen van miljardairs die in het onderzoek van Oxfam zijn geanalyseerd, zitten in zeer vervuilende industrieën: olie, mijnbouw, scheepvaart en cement. De totale investeringsuitstoot van 36 van de rijkste miljardairs in de EU staat gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van meer dan 4,5 miljoen Europeanen.
Ook in België heeft de uitstoot van de rijkste 1 procent sinds 1990 consequenties op verschillende vlakken:
- Mondiale ongelijkheid. Door de uitstoot van de rijkste 1 procent in België is de wereldwijde economische productie sinds 1990 met 6,4 miljard dollar gedaald. De grootste gevolgen zullen zich voordoen in de landen die het minst verantwoordelijk zijn voor de klimaatverandering.
- Honger. De uitstoot van de rijkste 1 procent in België heeft geleid tot wereldwijde oogstverliezen als gevolg van de klimaatcrisis. Deze oogstverliezen hadden tussen 1990 en 2023 genoeg calorieën kunnen opleveren om bijna 31 600 mensen per jaar te voeden. Dit zal tussen 2023 en 2050 stijgen tot 62 300 mensen per jaar.
“De superrijken moeten de rekening betalen voor hun koolstofvoetafdruk, niet de gewone Belgen. Dit betekent meer belastingen voor de superrijken, zoals een vermogensbelasting en hogere belastingen op superjachten en privéjets”, aldus Pérez Teràn.
In de aanloop naar COP29 roept Oxfam de toekomstige regering op om:
- De uitstoot van de rijksten te verminderen. De regering moet een permanente inkomsten- en vermogensbelastingen invoeren op de rijkste 1 procent, koolstofintensieve luxeconsumptie verbieden of zwaar belasten - te beginnen met privéjets en superjachten - en bedrijven en investeerders reguleren om hun uitstoot drastisch en eerlijk te verminderen.
- Laat rijke vervuilers betalen. De behoefte aan klimaatfinanciering is enorm en neemt toe, vooral in landen in het Globale Zuiden die de ergste klimaatgevolgen moeten doorstaan. Een vermogensbelasting in België zou tot 20 miljard euro kunnen opbrengen.
Noot aan de redactie
Lees hier het rapport “Carbon Inequality Kills”.
Gebaseerd op het rapport “Inequality Inc” schat Oxfam België dat een vermogensbelasting op miljonairs en miljardairs in België tot 20 miljard euro per jaar zou kunnen opbrengen.
De analyse van Oxfam geeft een schatting van de veranderingen in economische output (BBP), veranderingen in opbrengsten van belangrijke gewassen (er wordt gekeken naar maïs, tarwe en soja, die wereldwijd tot de meest voorkomende gewassen behoren) en extra sterfgevallen als gevolg van veranderingen in temperaturen die kunnen worden toegeschreven aan de uitstoot van de rijkste mensen. Economische schade wordt uitgedrukt in internationale dollars ($), die worden aangepast voor koopkrachtpariteit (PPP).