Balans van onze humanitaire hulp in de Filipijnen na de aardbeving, overstromingen en onveiligheid
In mei 2022 rolde Oxfam samen met zijn partners een humanitair programma in de Filipijnen uit. Daarmee wilden we een antwoord bieden op zowel de effecten van de klimaatcrisis als de veiligheidssituatie op het eiland Mindanao. Want door het samenspel van beide factoren was de archipel een van de landen met het grootste aantal ontheemden ter wereld geworden. Na de doortocht van de tropische storm Nalgae en een aardbeving met magnitude 7.1 in hetzelfde jaar, hebben we onze acties uitgebreid. Hierbij een balans van onze gezamenlijke actie die kon rekenen op de financiële steun van de Europese Unie.
In juli 2022 werd het eiland Luzon in het noorden van de Filipijnen getroffen door de krachtigste aardbeving in jaren. Er vielen meer dan 400 gewonden, 65.000 mensen werden dakloos, waterleidingen raakten beschadigd en de stroom viel uit.
Er waren al teams van Oxfam in het land aanwezig om hulp te bieden aan de mensen die op de vlucht zijn voor de spiraal van geweld die nog steeds het zuiden van de archipel in haar greep houdt. In nog geen 24 uur tijd bereikten ze de getroffen gebieden om de overlevenden spoedhulp te verlenen.
Aardbeving: de herhuisvesting als prioriteit
Uit onze schattingen bleek dat er in de provincie Abra, het epicentrum van de aardbeving, 24.270 huizen waren verwoest. Onze grootste uitdaging bestond er dan ook in zoveel mogelijk slachtoffers een dak boven het hoofd te bieden.
Mary Jane Perez was samen haar dochter thuis toen de aarde beefde. “Ik hoorde hard gekraak, heel kort en krachtig. We hebben ons meteen naar buiten gehaast en een paar tellen later kwam het plafond van de gelijkvloers naar beneden”, vertelt ze.
Oxfam en zijn partner Community Organizers Multiversity werkten hard om het gezin van Mary Jane te steunen. Tot hun eigen huis heropgebouwd is, kunnen ze terecht in een noodwoning. Mary Jane en haar dochter waren in shock en werden dan ook opgevangen en gevolgd door onze psychosociale werkers. Dankzij hen konden ze zich over hun gevoelens van onmacht en angst heen zetten. Na dit soort rampen duiken er vaak posttraumatische symptomen op. “Langzaam maar zeker zijn we het trauma te boven gekomen”, vertellen ze.
De watervoorziening herstellen om een sanitaire ramp te voorkomen
Nadat de aardbeving de waterleidingen had vernield, werd gevreesd dat het water vervuild zou raken aangezien het afvalwater en het drinkwater zich hadden vermengd.
Om de getroffen mensen niet bloot te stellen aan onhygiënische omstandigheden deelden we verzorgingsproducten zoals zeep uit en bouwden we douches en latrines. Die voorzagen we van verlichting om het gevoel van veiligheid te versterken en de risico’s op seksueel geweld te verkleinen. Daarnaast herstelden we de waterleidingen en sloten we zo’n 6.000 woningen aan op het drinkwaternet.
Zware overstromingen na de aardbeving
Drie maanden na de aardbeving volgde een nieuwe ramp. Zware overstromingen teisterden vooral de gebieden die al door de aardbeving waren getroffen. In de nacht van zaterdag 29 op zondag 30 oktober trok de zware tropische storm Paeng over de archipel, van het eiland Luzon (in het noorden) tot Mindanao (helemaal in het zuiden). Hij veegde alles op zijn pad weg en er vielen 164 dodelijke slachtoffers.
Opnieuw stelden we alles in het werk om spoedhulp te brengen tot bij de bewoners van de zwaarst getroffen gebieden. Alleen al op Mindanao verdeelden de partnerorganisaties van Oxfam water, hygiënekits, matrassen en beddengoed onder ca. 6.000 overlevenden. Na de doortocht van de cycloon hadden honderden slachtoffers hun intrek genomen in een school in Datu Odin Sinsuat, een stad aan de westkust van Mindanao (foto onder).
Steun onze humanitaire hulpacties
Onze humanitaire teams staan dag en nacht klaar om noodsituaties het hoofd te bieden en de getroffen bevolking te hulp te schieten met drinkwater, voedsel, sanitaire voorzieningen en bescherming.
Steun ons humanitaire werk
In de Filipijnen en in de rest van de wereld doet jouw steun het verschil
De Filipijnen behoren tot de landen die het vaakst getroffen worden door extreme weerfenomenen. De archipel krijgt niet alleen steeds meer tropische stormen over zich heen (elk jaar teisteren 25 cyclonen het land), maar krijgt ook steeds vaker af te rekenen met de droogte die elk jaar zowat 74% van de 114 miljoen inwoners treft.
De Filipijnen stoten zelf weinig broeikasgassen uit, maar behoren tot die landen die het zwaarst worden getroffen door de wereldwijde klimaatcrisis, veroorzaakt door de uitstoot van rijke westerse landen. Oxfam verleent niet alleen humanitaire hulp maar pleiten er ook voor dat de rijke landen, die de grootste vervuilers zijn, de zwaarst getroffen landen compenseren voor de schade die zij ondervinden en klimaatplannen opstellen die voldoende ambitieus zijn opdat de opwarming van de aarde tot anderhalve graad beperkt zou blijven. Dat is een kwestie van klimaatrechtvaardigheid.
Nog altijd duizenden ontheemden in het centrum van Mindanao
Een groot deel van de 5,6 miljoen ontheemde Filipijnen woont op Mindanao. Geen enkel Filipijns eiland is rijker aan minerale en agrarische hulpbronnen, maar zeven op de tien gezinnen leeft er onder de armoedegrens. In de voorbije veertig jaar is de regio bovendien regelmatig getroffen door gewapend geweld, wat tot aanzienlijke menselijke en economische verliezen heeft geleid.
Ons programma focust dan ook grotendeels op deze regio. Onze partners, Community Organizers Multiversity - CO Multiversity, IDEALS, Inc. en Bangsamoro Women Commission, hebben workshops georganiseerd waarin ze de ontheemden op de hoogte brengen van hun rechten als slachtoffer van conflicten. Omdat hun identiteitsdocumenten vernietigd werden of verloren gingen, kloppen ze vaak niet bij de overheidsdiensten aan voor hulp.
Hulp bij de aanvraag van nieuwe identiteitsdocumenten
De juristen van onze partner IDEALS steunen mensen bij het aanvragen van documenten van de burgerlijke stand (zoals identiteitskaarten, geboorteakten en eigendomsakten) die tijdens de gevechten vernietigd werden of die verloren gingen toen de eigenaars op de vlucht sloegen.
Kudang Talilisen en haar vijf kinderen moesten het geweld meermaals ontvluchten. “Ons huis in Penditen werd verwoest toen het leger een luchtaanval uitvoerde op een gewapende groepering. Daarbij werden onze geboorteakten vernietigd”, vertelt ze.
“Het zijn belangrijke documenten”, zegt Kudang. “We kunnen er onze identiteit mee bewijzen en hebben ze nodig bij alle administratieve aangelegenheden. Zelf hadden we gewoon de middelen niet om de nodige stappen te ondernemen want er komen te veel kosten bij kijken.”
Dankzij de advocaten en juridisch assistenten die de Filipijnse ngo hen ter beschikking stelde, kregen Kudang Talilisen en meer dan 1.700 ontheemden nieuwe documenten. Eindelijk hebben Kudang en haar vijf kinderen nu een duplicaat van hun geboorteakte.
Met ons programma in de Filipijnen hielpen we al 30.000 mensen. Daarbij konden we ook rekenen op de financiële steun van de Europese Unie (European Civil Protection and Humanitarian Aid Operations).
Foto’s: © Manman Dejeto/Oxfam