Landen en projecten

Landbouw en voedselzekerheid

Onze planeet produceert voldoende om alle monden te voeden, en toch kunnen 520 miljoen mensen niet elke dag hun honger stillen. Decennialang daalde dat cijfer, maar de voedselonzekerheid is toegenomen als gevolg van de om zich heen grijpende gewapende conflicten, de coronapandemi e en de steeds vaker voorkomende extreme klimaatfenomenen. Een andere oorzaak is het structurele falen van een wereldwijd landbouw- en voedselvoorzieningssysteem dat tot grote ongelijkheid leidt.

Conflicten, klimaatveranderingen, ongelijkheden: de verschillende oorzaken van de honger

Conflicten zijn rechtstreeks verantwoordelijk voor meer dan de helft van de nijpende voedselcrisissen die op korte termijn een bedreiging vormen voor het leven en de broodwinning van 155 miljoen mensen wereldwijd. Liefst een derde van hen woont in amper drie landen: Jemen, de Democratische Republiek Congo en Ethiopië. In die landen bieden we humanitaire hulp, doen we aan eerlijke handel, en ondersteunen we de economische empowerment van vrouwe n. Zij zijn namelijk de eerste slachtoffers van de honger: meestal eten ze als laatsten, en als de levensomstandigheden van het gezin erop achteruitgaan, eten ze bovendien steeds minder goed.

Een andere oorzaak is de klimaatverandering die een rechtstreekse impact heeft op de oogsten en de landbouwprijzen. Dat heeft dan weer een vernietigend effect op de kleine familiebedrijven in de lage-inkomenslanden, zoals Pakistan, waar we de landbouwgemeenschappen helpen om zich beter voor te bereiden op de gevolgen van de klimaatverandering.

Een falend en ongelijk voedselsysteem

De toename van de honger in de wereld is ook het resultaat van het politieke falen om de structurele problemen van het wereldwijde landbouw- en voedselvoorzieningssysteem op te lossen. Dat systeem is gebaseerd op de dominantie van de industrie waarin de macht en de rijkdom in handen zijn van een klein aantal spelers en leidt tot een grote ongelijkheid.

Dat agro-industriële model put de gronden uit, leidt tot een verwoestende concurrentie voor de miljoenen kleine familiebedrijven, en duwt de landbouw(st)ers in de armoede. Vandaar dat we de beleidsmakers sensibiliseren zodat ze meer middelen zouden vrijmaken voor de voedselzekerheid in het Zuiden en dat we de ontwikkeling van de agro-ecologie op het platteland ondersteunen.

Genderrechtvaardigheid

Bij alles wat we doen, of het nu gaat om noodhulp of om projecten op lange termijn, bestrijden we de traditionele ongelijkheid en discriminatie die de vrouwen in de armoede duwen en hen daar ook houden.

Economische empowerment van vrouwen

Nu eens creëren we werkgelegenheid in de Filipijnen, en dan weer helpen we onderneemsters een fairtradebedrijfje uit te grond te stampen in Ethiopië of Burkina Faso, maar altijd steunen we de vrouwen in hun strijd voor een gelijke toegang tot de arbeidsmarkt zodat ze net zoveel kansen zouden krijgen als de mannen om zich op te werken uit de armoede.

Voor veel vrouwen gaat de kloof met de mannen veel verder dan enkel het loon dat ze ontvangen: er zijn ook de vele onbetaalde werkuren die als iets vanzelfsprekends worden beschouwd. Dankzij de Gender Action Learning-methode die we specifiek in Burkina Faso implementeren, kunnen we de plattelandsgemeenschappen helpen om de werklast beter te verdelen. Zo hebben de vrouwen meer tijd om bij te dragen tot het gezinsinkomen en om zich om hun eigen welzijn te bekommeren.

De vrouwen een stem geven

Hoewel vrouwenorganisaties een cruciale rol spelen in de verdediging van de vrouwenrechten beschikken ze vaak over heel beperkte middelen. Om hun voortbestaan en hun acties te steunen, bieden we ze financiële ondersteuning en helpen we ze om hun eisen voor te leggen aan de overheid. Dat doen we ook in Colombia, waar milieuactivistes het slachtoffer zijn van bedreigingen en vermoord worden.

Klimaatrechtvaardigheid

Oxfam steunt de mensen in de lage-inkomenslanden die het zwaarst worden getroffen door de klimaatveranderingen, hoewel ze er zelf het minst verantwoordelijk voor zijn. We vragen de rijke landen om de nodige financiële middelen vrij te maken zodat we hen kunnen helpen om zich aan te passen aan de klimaatverandering, en zowel in België als in de landen van het zogenaamde ‘Globale Zuiden’ ijveren we voor een rechtvaardige energietransitie.

De ongelijke impact van de klimaatcrisis

Heel wat kwetsbare landen kennen nu al extreme meteorologische omstandigheden en beschikken niet over de nodige middelen om zich aan te passen aan de klimaatverandering. Daarbij denken we vooral aan efficiënte meteorologische meetstations, of dijken die beschermen tegen overstromingen.

De arme gemeenschappen zijn ook het kwetsbaarst, omdat ze voor hun oogst afhangen van de neerslag. Meestal wonen de mensen er ook in gammele huizen in overstromingsgevoelige gebieden, zijn ze niet verzekerd, en hebben ze geen spaargeld om hun leven opnieuw op te bouwen na een ramp.

Wereldwijd bieden we hulp bij klimaatrampen. Het voorbije jaar alleen al hebben we, samen met onze partners, humanitaire hulp geleverd aan honderdduizenden mensen die getroffen werden door overstromingen, stormen en verwoestende droogte. Na de cycloon Idai, bijvoorbeeld, die meer dan 2,2 miljoen mensen in Mozambique, Malawi en Zimbabwe afhankelijk maakte van humanitaire noodhulp, hebben we gezorgd voor drinkbaar water, sanitaire installaties en hygiënekits.
We versterken de veerkracht van de gemeenschappen in het licht van de klimaatcrisis. In Ethiopië, bijvoorbeeld, waar de perioden van droogte steeds frequenter en erger worden, zijn we van start gegaan met een programma van microverzekeringen voor de kleine landbouw(st)ers en hebben we het aantal waterpunten uitgebreid.
Oxfam verwerpt de valse ‘groene’ oplossingen voor het klimaat, zoals de productie van ethanol op basis van rietsuiker in Peru om de Belgische motorvoertuigen te laten rondrijden. Uit ons onderzoek is namelijk gebleken dat die groene brandstoffen veel vervuilender zijn dan diesel en dat ze bovendien gepaard gaan met schendingen van de mensenrechten.