Een stap vooruit in de wet op biobrandstof

SAMENWERKING LOONT  

Oxfam België stelt al jaren de misbruiken van de valse oplossing met biobrandstoffen aan de kaak. Dat doen we in nauwe samenwerking met vertegenwoordigers van de internationale samenwerkingssector, milieubeheer en landbouw, 11.11.11, Bond Beter Leefmilieu, Canopea, Natagora, FIAN, MAP, CNCD, BOS+, FUGEA en Greenpeace.

Twee jaar geleden publiceerden we al een eerste onderzoek over de verborgen schadelijke gevolgen van de teelt van biobrandstoffen in Peru. Dat toonde de negatieve impact van mega suikerrietplantages voor biobrandstof: land- en waterroof, luchtvervuiling, schending van de mensenrechten, uitzettingen van de lokale bevolking en valse beloften op werk. Biobrandstof is dus alles behalve de gedroomde “groene” oplossing die Europa toelaat massaal te blijven consumeren door de fossiel brandstoffen te vervangen door landbouwstoffen.

In april 2023 brachten we een tweede rapport uit over de schadelijke gevolgen van de productie van biobrandstof op basis van suikerriet in Peru en Brazilië. Daaruit bleek opnieuw dat die verantwoordelijk is voor de uitstoot van extra CO2, het verlies van de biodiversiteit, luchtvervuiling en de schending van mensenrechten.

VOORUITGANG IN DE BELGISCHE WETGEVING

Gezien deze ecologische en menselijke rampen, hebben we België gevraagd het goede voorbeeld te geven en alle biobrandstoffen uit landbouw volledig uit te faseren.  

De wet van 20 juli is een eerste stap in de goede richting. Hij voorziet in een geleidelijke afbouw van de verplichting om biobrandstoffen bij benzine en diesel bij te mengen. Tegen 2030 mag nog maximaal 2,5% bij diesel en 4,5% bij benzine worden gemengd. Dat is een grote verandering ten opzichte van de huidige maximaal toegelaten 7% in Europa voor de periode 2021-2030.

EUROPESE PRIMEUR

Verder erkent de wet eindelijk de negatieve effecten van biobrandstoffen op mensenrechten, zoals het recht op voedsel en de rechten van vrouwen rond plantages. Bovendien voorziet het in een strengere beoordeling van die effecten. De betreffende plantages liggen meestal buiten België en de afgelopen vijf jaar hebben we biobrandstoffen geïmporteerd uit 75 verschillende landen.

“Het verheugt ons dat deze wet nu ook een mensenrechtencheck voorziet bij de producenten, inclusief vrouwenrechten”, zegt Alba Saray Pérez Terán, adviseur klimaatbeleid bij Oxfam België.  “Met bovendien een verzoek om dat niet alleen in België maar ook in de landen van oorsprong op te volgen. Dat is een primeur in Europa. Meer aandacht voor mensenrechtenschendingen via internationale waardenketens sluit bovendien aan bij de aankomende Europese zorgwetplicht voor bedrijven. Wij waken erop dat dit ontwerp dit jaar nog verschijnt, zoals beloofd.” 

VOLGENDE STAPPEN  

We zijn uiteraard tevreden met deze eerste stap, maar we verliezen ons doel niet uit het oog: een totaal verbod op het gebruik van alle biobrandstoffen die een negatieve impact hebben op de voedselzekerheid en de landbouwproductie. We vragen de regering dan ook om de ingeslagen weg verder te zetten en alle openbare steun aan plantaardige biobrandstoffen te stoppen. De overheid moet juist inzetten op het ontwikkelen van een alternatieve en duurzame mobiliteit. En om coherent te zijn, vragen we ook aan de gewesten om vanaf nu de beslissing van de federale regering in hun energie- en klimaatplannen te volgen.

BREDE STEUN

Deze overwinning illustreert het belang en het gewicht van onze politieke beleidsbeïnvloeding en van de burgermobilisatie. Vorig jaar plaatsten we de afschaffing van biobrandstoffen centraal in onze campagne tegen klimaatonrecht. We voelen ons gesteund door de grote openbare steun voor die campagne. Niet minder dan 13.615 mensen ondertekenden onze petitie ter zake, die we in november 2022 tijdens de COP27 aan de federale minister van Klimaat Zakia Khattabi overhandigden. 

Bedankt voor jullie uw steun. Laten we samen blijven pleiten voor meer klimaatrechtvaardigheid!