In Jemen zijn watertekort en ziekte dodelijker dan bommen

In Jemen woedt er al 7 jaar oorlog tussen de Houthirebellen en de regeringstroepen, gesteund door een coalitie onder leiding van Saudi-Arabië. De humanitaire situatie blijft er verslechteren en de Jemenieten leven in permanente angst voor bombardementen. Ze worden dagelijks geconfronteerd met gedwongen verhuizingen, de aanhoudende cholera-epidemie vanwege het gebrek aan drinkwater en hygiëne en een aanslepende hongersnood.

Bijna 18 miljoen Jemenieten hebben geen drinkwater

Van de 28 miljoen Jemenieten hebben er 17,8 miljoen geen toegang tot drinkwater of essentiële sanitaire voorzieningen. Door het droge klimaat is er sinds lange tijd een waterschaarste in Jemen. Maar de oorlog heeft de watervoorraden verder uitgeput. Bovendien hebben de gevechten aanzienlijke schade aangebracht aan de openbare en private waterinfrastructuur. Verschillende waterreservoirs, die hele dorpen van water voorzagen, werden vernield evenals zeewaterontziltingscentra en pijpleidingen over het hele land. Met als gevolg dat de waterdistributie in Jemen nu gehalveerd is.

Een druppel water in een oceaan van nood

In Al Kharazah, een dorp in de provincie Hajjah, is er zelfs helemaal geen stromend water meer. Hoewel het dorp voorlopig gespaard bleef van bombardementen, werken de pompen die water uit de enige waterput van het dorp halen niet meer door de snel stijgende brandstofprijzen. Zo is de prijs van diesel sinds het begin van de oorlog verdrievoudigd en onbetaalbaar geworden voor de plaatselijke autoriteiten.

Mohammed Shoe'e, de sjeik van Al Kharazah, is radeloos. "Om te overleven, zijn de dorpelingen afhankelijk van het opgepompte water”, legt hij uit. “En we hebben steeds meer water nodig.” Sinds het conflict zeven jaar geleden begon, is de bevolking van het dorp verdubbeld. "We hebben 1.200 ontheemden opgevangen”, vervolgt Mohammed. “Daardoor zijn de behoeften nog veel groter geworden. De inwoners kunnen zich het water niet veroorloven dat de straatverkopers per vrachtwagen leveren. Die moesten de prijs van het water verhogen om de benzine te kunnen betalen."

Om toch aan water te komen, halen de inwoners van Al Kharazah dat nu uit de hand gegraven waterputten. Dat water is echter niet drinkbaar en vormt een reëel gevaar voor hun gezondheid.

Verzekeren van een duurzame watervoorziening

Dankzij Europese financiering en de steun van onze schenkers konden onze teams op de noodsituatie van Al Kharazah inspelen. Om aan water te komen, besloten onze ingenieurs nieuwe pompen op zonne-energie te installeren in plaats van het oude systeem te renoveren. Een ideale oplossingen want op het Arabisch schiereiland schijnt de zon haast altijd. Wij bouwen ook een watertoren met een opslagcapaciteit van 50.000 liter om te voorkomen dat de dorpelingen volledig afhankelijk zouden zijn van de waterputten. Ons project zal binnenkort voltooid zijn.

Samar, een 19-jarige net afgestudeerde jongedame die ervan droomt onderwijzeres te worden, vertelt ons hoe sterk ze naar dit project uitkijkt. "Ik ben al maanden bezig met water halen”, vertelt ze. “Ik moet daarvoor lange afstanden afleggen en soms ben ik urenlang onderweg. Het is een ondankbaar karweitje dat veel van mijn lichaam vergt. Ik kom hier elke dag kijken hoe het project opschiet. Ons gezin put er veel hoop uit.”

Van cholera tot COVID

Cholera verspreidt zich sneller door gebrek aan drinkwater. Sinds het begin van de oorlog in Jemen registreert de WHO elk uur gemiddeld 50 nieuwe gevallen van cholera. Dat zijn er in totaal meer dan 2,7 miljoen sinds 2017, een triest record.

Daarnaast kampt het land met een nakend gebrek aan ziekenhuizen, medisch materiaal, geneesmiddelen en opgeleid personeel om de situatie het hoofd te bieden. Op dit moment werkt slechts de helft van de gezondheidscentra. Gezien de slechte sanitaire omstandigheden vormt het coronavirus een nieuwe bedreiging voor de Jemenitische bevolking. Vooral omdat nauwelijks 1% van de bevolking gevaccineerd is.

"Jemen heeft één van de hoogste sterftecijfers door COVID ter wereld," zegt Muhsin Siddiquey, directeur van Oxfam in Jemen. “Veel mensen zijn erg verzwakt omdat ze zich geen degelijke voeding kunnen veroorloven. Dat maakt hen erg kwetsbaar voor het virus.” De testcapaciteit ter plaatse is zo beperkt dat het moeilijk is om een idee te krijgen van de mate waarin het virus zich heeft verspreid.

Onze teams concentreren zich op de preventie en voorlichting van corona. Veel mensen hebben nog nooit van het coronavirus gehoord, vooral in afgelegen gebieden. Sinds het virus in Jemen is, voerden wij in de provincie Hajjah preventieactiviteiten uit bij 80.000 mensen, vooral bij ouderen en immuno-incompetente personen. We deelden ook al verschillende duizenden hygiënekits uit en installeerden talrijke handenwasstations in de regio.

Een politieke sprong voorwaarts om de oorlog te beëindigen

De oorlog heeft volgens de VN al aan 377.000 mensen het leven gekost. Daarvan stierven er 227.000 ten gevolge van indirecte oorzaken zoals ziekten en gebrek aan drinkwater. Om een einde te maken aan deze aanslepende oorlog mag de internationale gemeenschap niet langer onverschillig toekijken en moet ze in actie schieten. Nu het geweld in het land opnieuw toeneemt, roept Oxfam de VN-Veiligheidsraad op om de vredesbesprekingen te hervatten, zodat Jemen niet langer de "ergste humanitaire crisis ter wereld" zou zijn.

Foto's: Ahmed Al Fadeel/Oxfam