De 1% rijkste mensen vervuilen meer dan de armste helft van de wereldbevolking
De wereld heeft in 25 jaar tijd evenveel CO2 uitgestoten als in de rest van onze geschiedenis. In dit tempo zullen we tegen 2030 een punt bereiken waarop de opwarming van de aarde niet meer terug te draaien is. Terwijl de armste mensen de zwaarste gevolgen ondervinden van de klimaatcrisis, zijn de rijksten verantwoordelijk voor het grootste aandeel van de CO2-uitstoot.
De rijkste 1% van de planeet stoot meer dan dubbel zoveel CO2 uit als de armste helft van de wereldbevolking. De armste 3,1 miljard mensen ter wereld dragen weinig bij aan de uitstoot van koolstof, maar worden het zwaarst getroffen door de gevolgen van de klimaatcrisis, zoals overstromingen, stormen en extreme droogte. Onze jongere generatie erft een planeet die steeds minder leefbaar wordt. Economische belangen en de privileges van de elite halen het keer op keer van een duurzame toekomstvisie.
We leven in een tijdperk van extreme ongelijkheid. Nu is het moment om deze zogenaamde ‘koolstofprivileges’ in vraag te stellen, voor het te laat is. Dat stelt ook ons nieuw rapport 'The Carbon Inequality Era'.
Tegen 2030 zal de rijkste 1% een nog groter aandeel van de wereldwijde CO2-uitstoot voor zijn rekening nemen dan toen de Overeenkomst van Parijs in 2016 werd ondertekend. Zo schatten we dat de koolstofvoetafdruk van de rijkste 1% van de planeet tegen dan 30 keer groter zal zijn dan de voetafdruk die nodig is om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C., de doelstelling die in het Akkoord van Parijs werd vastgelegd. De koolstofvoetafdruk van de armste helft van de mensheid zal daarentegen ruim onder deze drempel blijven. Een voorbeeld om de tegenstelling wat te duiden: de Russisch-Israëlische miljardair Roman Abramovich, eigenaar van Chelsea Football Club, stoot op een jaar tijd minstens 33.859 ton CO2 uit. Een doorsnee persoon zou 7.000 jaar nodig hebben om evenveel uit te stoten.
In ons rapport doen we twee aanbevelingen om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C boven het pre-industriële niveau.
- De extreme ongelijkheid aanpakken.
- De buitensporige emissies in kaart brengen die het gevolg zijn van de consumptie en de investeringen van de rijkste mensen ter wereld.
Koolstofbudget: iedere ton CO2 telt
Wetenschappers waarschuwen ons al langer: we moeten alles in het werk stellen om de opwarming van de aarde tot minder dan 1,5°C te beperken. Als we dat niet doen, verliezen we alle controle en zijn de gevolgen onoverzienbaar. Om onze limiet niet te overschrijden, berekenden wetenschappers het ‘koolstofbudget’: het aantal ton CO2 dat we niet mogen overschrijden. Onze jaarlijkse CO2-uitstoot wordt elk jaar opnieuw toegevoegd aan de uitstoot van de vorige jaren. Het koolstofbudget daalt dus elk jaar.
Dit budget telt voor de hele planeet. Maar de rijkste mensen zijn verantwoordelijk voor de grootste uitstoot. Tussen 1990 en 2015 was de rijkste 10% van de planeet verantwoordelijk voor meer dan de helft van de CO2-uitstoot in de wereld. In dezelfde periode verbruikte diezelfde 10% alleen al een derde van het wereldwijde koolstofbudget.
Aan het huidige tempo zullen we het koolstofbudget in 2030 overschrijden. Zelfs als 90% van de wereldbevolking nu zou stoppen met het uitstoten van CO2, zou het verbruik van die 10% ervoor zorgen dat het budget rond 2030 de pan uit zou rijzen.
We stevenen recht op een muur af. Hoogste tijd om de koolstofprivileges in vraag te stellen.
België en CO2
België is zowel een deel van het probleem als van de oplossing. Veel Belgen behoren tot de rijkste 10% van de wereld. Dat betekent dat een regering met klimaatambities een echte impact kan hebben op de wereldwijde uitstoot, vooral als ze andere EU-lidstaten ertoe aanzet om haar voorbeeld te volgen.
Tot nu toe weren de vele beloftes van onze regeringen niet omgezet in krachtige politieke actie, in tegendeel. Tussen 1990 en 2015 is België zijn CO2-uitstoot blijven verhogen. De gemiddelde uitgestoten hoeveelheid CO2 per inwoner van België is nu 8 keer hoger dan de limiet die niet mag worden overschreden om de klimaatopwarming te beperken tot 1,5°C.
Onze politici moeten het roer om gooien
Beleidsmakers verkozen de afgelopen 30 jaar economische belangen boven mensenrechten, sociale rechtvaardigheid en de toekomst van onze planeet. De roekeloze emissieniveaus van vandaag zijn daar het jammerlijke gevolg van. Om die trend om te buigen, moeten we het systeem aanpakken.
Tijdens de Covid-19-pandemie pasten we ons hele leven aan om anderen veilig te houden. Overheden en bedrijven lieten zien hoe ze voorheen ondenkbare veranderingen konden doorvoeren in het licht van een imminente dreiging: ze hielden vliegtuigen aan de grond, nieuwe fietspaden verschenen in de steden en door het vele thuiswerk waren er minder auto’s op de baan. Ze lieten zien dat ze radicaal kunnen zijn als er geen andere keuze is.
Wij kunnen hier allemaal samen een rol in spelen. Terwijl Belgische politici hun economische herstelplannen aan het uitrollen zijn, kunnen we hen onder druk zetten om actie te ondernemen. Samen kunnen we een rechtvaardige transitie eisen, die de klimaatcrisis en de ongelijkheid tegengaat. Regeringen moeten nu in actie schieten. Ze kunnen beginnen met de koolstofprivileges van de allerrijksten aan te pakken door hun extreme uitstoot een halt toe te roepen.
Steun onze klimaatacties
Eis samen met ons rechtvaardige klimaatoplossingen.