“Laatste kans”: Oxfam reactie op het IPCC-synthese rapport

"Dit is letterlijk onze laatste kans. De wetenschap toont aan dat de beperking van de opwarming van de aarde tot 1,5°C nog steeds mogelijk is - maar op het nippertje. Tenzij we nu aan de noodrem trekken, zullen extreme hittegolven, stormen, droogtes en overstromingen steeds vaker voorkomen en meer plaatsen en mensen treffen. Mensen die in armoede leven, worden het zwaarst getroffen door deze klimaatcrisis, zoals de massale honger die nu in Oost-Afrika heerst. 

"Het is schandalig dat na zes alarmerende IPCC-rapporten, 27 klimaatconferenties en de acht warmste jaren ooit - terwijl de uitstoot nog steeds toeneemt - regeringen de olie- en gasindustrie blijven aanmoedigen om dieper en breder naar fossiele brandstoffen te boren. Meer dan 600 lobbyisten voor fossiele brandstoffen waren aanwezig op COP27 en een oliebaas zal de volgende klimaatbesprekingen in Dubai leiden.  

"Oliegiganten hebben in 2022 recordwinsten binnengeharkt. Zij halen deze rijkdom op kap van de planeet. Als regeringen de enorme winsten die olie- en gasproducenten vorig jaar naar hun rijke aandeelhouders hebben gesluisd, hadden teruggehaald, hadden ze de wereldwijde investeringen in hernieuwbare energie met bijna een derde kunnen verhogen. 

"We kunnen de klimaatcrisis aanpakken en de armoede beëindigen. Het is niet het een of het ander. Als de rijkste 1 procent zou stoppen met het uitstoten van zoveel koolstof aan privéjets, SUV's en investeringen in fossiele brandstoffen, zou de armste helft van de mensheid hun kleine koolstofvoetafdruk kunnen vergroten om in hun basisbehoeften te voorzien. 

"Om binnen de 1,5°C-grens te blijven, zou elke persoon op aarde tegen 2030 onder een gemiddelde van 2,2 ton CO2-uitstoot per jaar moeten blijven. De rijkste 1 procent verbruikt dit resterende 'koolstofbudget' in slechts 12 dagen per jaar, terwijl de armste 50 procent van de mensheid over een heel jaar minder dan de helft uitstoot. Deze ongelijkheid is krankzinnig.  

"Er is slechts een kleine kans om de opwarming te beperken tot 1,5°C, maar we mogen de handdoek niet in de ring gooien. Elke fractie van een graad opwarming die wordt voorkomen, komt overeen met miljoenen geredde levens. Zelfs een halve graad kan het veel moeilijker maken om gewassen te verbouwen, dieren te houden en vis te vangen.  

"We hebben fondsen nodig voor klimaatactie en een sterke vermindering van de uitstoot - niet alleen door de rijkste landen, maar ook door de rijkste particulieren en bedrijven. Rijke landen zijn het meest verantwoordelijk voor de klimaatcrisis en moeten hun schuld aan economisch armere landen betalen door voldoende geld beschikbaar te stellen voor klimaataanpassing, de transitie naar hernieuwbare energie en het aanpakken van verlies en schade. Er is niet genoeg tijd of koolstof over voor loze beloften en valse oplossingen. We hebben een snelle en billijke afbouw van fossiele brandstoffen nodig. Anders ligt een catastrofe voor mensen in elk land om de hoek.” 

Opmerkingen voor de redactie  

Volgens de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) waren de afgelopen acht jaar wereldwijd de warmste jaren ooit, aangewakkerd door steeds toenemende concentraties broeikasgassen en opgehoopte warmte. 

Ten minste 363 lobbyisten voor fossiele brandstoffen kregen toegang tot COP27.  

Big Oil heeft zijn winst in 2022 meer dan verdubbeld tot 219 miljard dollar, meer dan het BBP van vele landen. Volgens Janus Henderson Investors bedragen de dividenden van olie- en gasproducenten in 2022 in totaal 151,8 miljard dollar. Het Internationaal Energie Agentschap meldt dat er in 2022 472 miljard dollar is geïnvesteerd in hernieuwbare energie. (151,8/472)*100 is gelijk aan 32,2 procent. 

Om tot 1,5°C te blijven, moet de uitstoot worden beperkt tot 17Gt CO2. Verdeeld over de wereldbevolking is dat ongeveer 2,2 ton per persoon. De rijkste 1 procent zal deze hoeveelheid koolstof uitstoten in 12 dagen, de rijkste 10 procent in iets meer dan een maand, en de armste helft van de mensheid zal minder dan de helft uitstoten in een heel jaar. Deze berekeningen zijn gebaseerd op de analyse die Oxfam in 2021 heeft gepubliceerd in haar briefing note "Carbon Inequality in 2030". Oxfam zal in 2023 nieuw onderzoek publiceren over koolstofongelijkheid. 

Uit het onderzoek van Oxfam bleek dat de investeringen van slechts 125 miljardairs jaarlijks 393 miljoen ton CO2e uitstoten -het equivalent van Frankrijk- met een individueel jaargemiddelde dat een miljoen keer hoger ligt dan iemand in de onderste 90 procent van de mensheid. 

Volgens het World Inequality Lab zou het uitbannen van armoede onder de 5,50 dollar wereldwijd een toename van de koolstofuitstoot met ongeveer 18 procent betekenen. Dit komt ongeveer overeen met de uitstoot van de rijkste 1 procent (15 procent tussen 1990 en 2015).