West-Afrika beleeft ergste voedselcrisis in tien jaar: meer dan 27 miljoen mensen lijden honger
Nog eens 11 miljoen mensen kunnen in de komende drie maanden honger lijden.
West-Afrika beleeft de ergste voedselcrisis in tien jaar, met 27 miljoen mensen die honger lijden. Dit aantal zou in juni kunnen oplopen tot 38 miljoen - een historisch niveau en een stijging met meer dan een derde ten opzichte van vorig jaar - tenzij dringend actie wordt ondernomen. Deze waarschuwing wordt door elf internationale organisaties gegeven als reactie op nieuwe analyses van het Cadre Harmonisé (CH) van maart 2022, in de aanloop naar de virtuele conferentie over de voedselcrisis in de Sahel, georganiseerd door de Europese Unie en de Club van de Sahel en West-Afrika.
De afgelopen tien jaar zijn de voedselcrises in de hele West-Afrikaanse regio, onder meer in Burkina Faso, Niger, Tsjaad, Mali en Nigeria, toegenomen. Tussen 2015 en 2022 is het aantal mensen dat voedselhulp nodig heeft bijna verviervoudigd, van 7 tot 27 miljoen.
"De graanproductie in sommige delen van de Sahel is met ongeveer een derde gedaald ten opzichte van vorig jaar. De voedselvoorraden van gezinnen raken op. Droogte, overstromingen, conflicten en de economische gevolgen van COVID-19 hebben miljoenen mensen van hun land verdreven en hen aan de rand van de afgrond gebracht", zegt Assalama Dawalack Sidi, Oxfam's regionaal directeur voor West- en Centraal-Afrika.
Dramatische gevolgen voor kinderen
Ondervoeding neemt gestaag toe in de Sahel. De Verenigde Naties schatten dat dit jaar 6,3 miljoen kinderen tussen 6 en 59 maanden acuut ondervoed zullen zijn, vergeleken met 4,9 miljoen acuut ondervoede kinderen in 2021.
"Ik had bijna geen melk meer, dus gaf ik mijn baby ander voedsel. Hij weigerde vaak en verloor gewicht. Bovendien had hij diarree, wat zijn toestand verergerde", aldus Safiatou, een moeder die haar dorp moest ontvluchten vanwege het geweld in Burkina Faso.
Naast conflicten hebben ook droogte en slechte regenval de voedselbronnen van de gemeenschappen verminderd, vooral in de centrale Sahel. Om dit tekort aan te vullen, verkopen veel gezinnen hun bezittingen, waardoor hun productiecapaciteit en de toekomst van hun kinderen in gevaar komen. Jonge meisjes kunnen worden gedwongen tot een vroeg huwelijk en andere vormen van gender gerelateerd geweld kunnen toenemen naarmate voedsel schaarser wordt.
"De regens waren schaars. Er is geen voedsel meer. Door het gebrek aan weidegrond worden de schapen magerder en dat dwingt ons om ze met verlies te verkopen. Vroeger had ik twaalf schapen, maar nu heb ik er nog maar één over", vertelt Ramata Sanfo, een herder uit Burkina Faso. "Ik zou graag mijn vee terug hebben, zodat ik genoeg geld heb en mijn kinderen weer naar school kunnen."
De crisis in Europa verergert een al rampzalige situatie
De voedselprijzen zijn de afgelopen vijf jaar in West-Afrika met 20-30 procent gestegen. Terwijl de voedselreserves in de Sahel slinken, maakt de crisis in Oekraïne de situatie gevaarlijk erger. Volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties zouden de voedselprijzen wereldwijd met nog eens 20 procent kunnen stijgen, een ondraaglijke toename voor de al kwetsbare bevolkingsgroepen. Bovendien zal de crisis waarschijnlijk leiden tot een aanzienlijke daling van de beschikbaarheid van tarwe voor zes West-Afrikaanse landen die ten minste 30 procent, en in sommige gevallen meer dan 50 procent, van hun tarwe uit Rusland of Oekraïne importeren.
Een ander waarschijnlijk gevolg van de crisis in Europa is een scherpe daling van de internationale hulp aan Afrika. Veel donoren hebben al aangegeven dat zij mogelijk zullen snijden in hun financiering voor Afrika.
Humanitaire organisaties dringen er bij regeringen en donoren op aan om de mislukkingen van 2021 niet te herhalen, toen slechts 48 procent van het humanitaire responsplan in West-Afrika werd gefinancierd. Zij moeten onmiddellijk het financieringstekort van 4 miljard dollar in de VN-oproep voor West-Afrika dichten om levens te redden en ervoor zorgen dat deze middelen interventies ondersteunen gericht op kinderen, vrouwen en andersvaliden. Niemand mag achterblijven.
"De conferentie over de crisis in de Sahel die voor morgen op het programma staat, is een unieke gelegenheid om de nodige noodhulp op het gebied van voedsel en voeding te mobiliseren en te bewijzen dat de levens van mensen in Afrika niet minder waard zijn dan die in Europa", aldus Assalama Dawalack Sidi.
Rapport Netwerk Preventie Voedselcrisissen (RPCA)
Noot voor de redactie
- De elf internationale organisaties die dit persbericht schreven zijn Oxfam, Action Against Hunger, Save the Children, CARE International, International Rescue Committee, Norwegian Refugee Council, The Alliance for International Medical Action, Tearfund, World Vision, Handicap International en Mercy Corps.
- Volgens de analyse van maart 2022 van het Cadre harmonisé zullen in juni-augustus 38,3 miljoen mensen in een voedselcrisis verkeren als er niets wordt gedaan, vergeleken met 27,3 miljoen in dezelfde periode in 2021, een stijging van 40,2% in één jaar. Per land zijn de prognoses van het aantal mensen in fase 3 tot 5 voor juni-augustus 2022 in de meest getroffen landen Nigeria (19,5 miljoen), Burkina Faso (3,5 miljoen), Niger (4,4 miljoen), Tsjaad (2 miljoen), Mali (1,8 miljoen).
- Gegevens over ondervoeding zijn afkomstig van de UNICEF/Wereldvoedselprogramma Hotspot 2022-analyse.
- Volgens het Réseau de prévention des crises alimentaires is de graanproductie in 2021 in de Sahel met 12% en 7% gedaald ten opzichte van respectievelijk het seizoen 2020 en het vijfjarig gemiddelde. De meest uitgesproken dalingen ten opzichte van het seizoen 2020 worden waargenomen in Niger (-36%), Mauritanië (-18%), Burkina Faso (-10%), Gambia (-8%), en Tsjaad (-6%).
- Volgens de FAO importeren Burkina Faso en Togo ten minste 30% van hun tarwe uit Rusland, terwijl Senegal, Liberia, Benin en Mauritanië meer dan 50% van hun tarwe invoeren, hoofdzakelijk uit Rusland, maar ook uit Oekraïne (voor Senegal).
- Verscheidene grondstoffen zijn in de afgelopen vijf jaar in prijs gestegen in West-Afrika: Maïs (+30%), Gierst (+26%), Sorghum (+24%), Rijst (+18%).
- Over de crisis in Burkina Faso, lees het gezamenlijke persbericht van NRC, Oxfam, Action contre la faim, Médecins du monde France gepubliceerd op 10 maart 2022
- Volgens UNHCR zijn momenteel meer dan 4,6 miljoen mensen ontheemd of vluchteling in de Centrale Sahel (Burkina Faso, Mali, Niger), Tsjaad en Mauritanië, 2 miljoen meer dan in 2020.
- Voor meer informatie over de toename van gedwongen huwelijken van jonge meisjes en andere vormen van gender gerelateerd geweld in tijden van ernstige voedselcrisis, lees de verslagen van Oxfam of World Vision.
- Voor meer informatie over de veranderingen in donorprioriteiten als gevolg van de crisis in Oekraïne, lees het persbericht van Oxfam. Voor meer details per land over de financieringstekorten in de oproep van de VN voor West-Afrika, zie de Financial Tracking Service van OCHA.
- Op 24 maart kondigde Denemarken aan dat 2 miljard Deense kronen uit de ontwikkelingshulp worden overgeheveld naar de opvang van vluchtelingen in Denemarken, waaronder een bezuiniging van 290 miljoen kronen op programma's in de Sahel.