Fair trade, de hoeksteen van een duurzame maatschappij
Eerlijke handel heeft de sleutel voor duurzame ontwikkeling vast. Voor Oxfam is het daarom onlosmakelijk verbonden met een rechtvaardige economie. Alle producenten, waar ook ter wereld, moeten een eerlijke kans krijgen op de internationale markt. Daarom verhogen we via beleids- en studiewerk de druk om rechtvaardige, duurzame handel hoger op de politieke agenda te zetten. We pleiten voor betere wetgeving rond machtsconcentratie, oneerlijke handelspraktijken, mensenrechten en milieuwetten (HREDD, Human Rights and Environmental Due Diligence) en duurzame landbouw.
Hoe Oxfam van fair trade de norm wil maken
Wat je ziet, zijn de producten. Die vind je in de wereldwinkels, in de supermarkten. De producten zijn het bewijs dat eerlijke handel mogelijk is. Daar pionierden we in 1971 al mee: het eerste fairtradeproduct op de Belgische markt was Oxfam-koffie uit Tanzania.
Achter de schermen zetten we op diverse niveaus in op eerlijke handel. Via:
Partnerwerking
We versterken producentenorganisaties zodat ze hun eerlijke kans kunnen opeisen.
Studiewerk
We schrijven en analyseren studies en rapporten rond expertisethema’s zoals uitbuiting in de voedselketens, machtsconcentratie, duurzame landbouw, etc.
Lobbywerk
We communiceren gericht met instanties en individuen die een politieke invloed op het nationale en internationale handelsbeleid hebben. Waar het kan, doen we dit samen met anderen.
Duurzame koffie
De koffieproducenten van Muungano (Kivu, Congo) investeren in duurzame ingrepen waar de hele gemeenschap en het milieu baat bij hebben. Zo maakten ze de omschakeling naar biolandbouw en passen agro-ecologische technieken toe: de bodem wordt gezond en sterk gehouden en de koffiestruik krijgt extra bescherming. Dit kan dankzij het aanplanten van inheemse bomen en struiken. Vrouwen krijgen een goede rol in het hele productieproces. De coöperatie wendde de fairtradepremie ook al aan voor de bouw van een school en gezondheidscentrum.
Handel als hefboom voor duurzame ontwikkeling
De economische groei is indrukwekkend. Ze wordt gekatalyseerd door de globalisering. Er lijken geen grenzen meer te bestaan voor producenten dankzij de grote, globale markt en de vrije handel kan van iedereen welvarende burgers met een deftig inkomen maken.
Zo lijkt het toch.
Helaas blijft armoede een groot probleem. Meer dan 800 miljoen mensen lijden nog steeds honger en de ongelijkheid neemt alleen maar toe.
Er schort duidelijk iets aan de manier waarop handel werkt. Heel wat opkopers en verwerkers streven naar zoveel mogelijk winst en zo laag mogelijke kosten. Ze geven kleine producenten (en arbeiders) geen eerlijke vergoeding voor hun werk en houden geen rekening met hun gezondheid, rechten en leefmilieu.
De macht van opkopers, verwerkers en distributeurs over de boeren is groot. Vandaag komt driekwart van de voeding in de wereld op de markt via minder dan vijfhonderd bedrijven. Mega-mergers in de sectoren van zaden, meststoffen, agro-chemicaliën, biotechnologie en machinebouw , bedrijven zoals Cargill, zorgen voor machtsconcentratie, waardoor het steeds moeilijker wordt om op een onafhankelijke manier aan landbouw te doen. De grote, machtige bedrijven bepalen de voorwaarden en de prijzen.
Voorbeeld: toeleveringsketen van cacao
Chocolade is big business. En cacao, het hoofdingrediënt, groeit enkel rond de evenaar. Cacaoboeren in landen als Ivoorkust en Ghana hebben dus goud in handen. Zou je denken. Toch zijn kinderarbeid, ontbossing en extreme armoede hardnekkige uitdagingen bij de productie van cacao.
Samen sterker: coöperaties
Tegenover grote opkopers en verwerkers staan kleinschalige producenten machteloos, zowel economisch als politiek. Door zich te organiseren, kunnen boeren meer gedaan krijgen dan ze alleen ooit zouden kunnen. Verenigd in coöperaties delen ze risico’s, verbeteren ze hun onderhandelingspositie en kunnen ze investeren in sociale projecten.
We ondersteunen de producenten bij het opstellen van businessplannen en het verbeteren van de kwaliteit van hun producten. En we investeren in opleidingen op het vlak van organisatie management. Daarbij houden we de 10 principes van Fair Trade in het achterhoofd.
Tegelijkertijd vragen we om juridische kaders om producenten te beschermen en procedures om hun rechten af te dwingen.
eerlijke handel in de bres voor mens en planeet
Oxfam betaalt een fairtradepremie, de hoogste van de hele markt, rechtstreeks aan de producenten. Dit laat de boer.inn.en en hun gezinnen toe om in degelijke woningen te wonen en een gegarandeerde toegang tot onderwijs en gezondheidszorg te hebben.
Door deze producten te kopen ondersteun je deze boer.inn.en ook om zich te wapenen tegen de ongelijke gevolgen van de klimaatcrisis. Fair trade gaat namelijk zoveel verder dan een eerlijk inkomen garanderen.
Fairtradeproductie respecteert ook de onmiddellijke omgeving door aandacht te hebben voor vormen van duurzame landbouw, slim water- en bosbeheer om de CO2-uitstoot te verminderen. Zo zetten we samen met de boerencoöperaties in op biologische productie of agro-ecologie. Hoewel verschillend, focussen deze beide vormen van duurzame landbouw op het versterken van de bodem en de gewassen, op een natuurlijke manier die vrij is van chemische pesticides. Ze deinen bovendien mee op het ritme van de seizoenen. Met andere woorden, de leefomgeving wordt minimaal belast door de productie. Dit wordt allemaal mogelijk gemaakt door die fairtradepremie, want een boer.in die slechts nipt kan overleven, heeft geen ruimte om duurzaam te werken.
Naar een alternatief handelsbeleid
Bedrijven en overheden hebben de sleutels in handen van een eerlijk en transparant handelssysteem. Maar de overheid speelt de bal door naar de bedrijven en die nemen hun verantwoordelijkheid niet vrijwillig op. Daarom zetten we druk op de ketel, zodat politici van eerlijke handel de norm maken, niet de uitzondering. Zo trekken we mee aan de kar voor een Europese zorgplichtwet: een wet die bedrijven verplicht om zorg te dragen voor mensenrechten, arbeidsrechten en milieuwetten en dat doorheen heel hun keten: van boer en producent tot consument.
Bijdragen aan eerlijke handel? Simpel! Steun de producenten door voor fair trade te kiezen.
