Elke 48 seconden sterft er waarschijnlijk iemand van de honger in Oost-Afrika omdat de wereld opnieuw waarschuwingen negeert
In het door droogte geteisterde Ethiopië, Kenia en Somalië sterft waarschijnlijk elke 48 seconden iemand van de honger, zo blijkt uit ramingen van Oxfam en Save the Children in een vandaag gepubliceerd rapport waarin de aandacht wordt gevestigd op het feit dat de wereld er herhaaldelijk niet in slaagt rampen te voorkomen.
Meer dan tien jaar na de vertraagde reactie op de hongersnood van 2011, die in Somalië aan meer dan 260 000 mensen het leven kostte - van wie de helft kinderen jonger dan vijf jaar - slaagt de wereld er opnieuw niet in om catastrofale honger in Oost-Afrika af te wenden. Vandaag worden bijna een half miljoen mensen in delen van Somalië en Ethiopië geconfronteerd met hongersnoodachtige omstandigheden. In Kenia lijden 3,5 miljoen mensen extreme honger. Dringende oproepen worden amper gefinancierd, terwijl de oorlog in Oekraïne de escalerende hongercrisis in de regio nog verergert.
Het aantal mensen dat in de drie landen extreme honger lijdt, is sinds vorig jaar meer dan verdubbeld - van meer dan 10 miljoen tot meer dan 23 miljoen nu. Dit alles tegen de achtergrond van een verlammende schuldenlast die in minder dan tien jaar meer dan verdrievoudigd is - van 20,7 miljard dollar in 2012 tot 65,3 miljard dollar in 2020 - waardoor deze landen minder middelen hebben voor overheidsdiensten en sociale bescherming.
Het rapport, Dangerous Delay2: The Cost of Inaction, gesteund door het Jameel Observatory, onderzoekt de systeemveranderingen voor humanitaire hulp sinds 2011. Het stelt vast dat ondanks een verbeterde reactie op de droogte van 2017 in Oost-Afrika, toen een wijdverspreide hongersnood werd afgewend, de nationale en mondiale reacties grotendeels te traag en te beperkt zijn gebleven om een herhaling vandaag te voorkomen.
"Ondanks verschillende waarschuwingssignalen de afgelopen jaren, hebben wereldleiders te laat en te weinig gereageerd - waardoor miljoenen mensen nu geconfronteerd worden met catastrofale honger. Honger is een politiek falen", aldus Gabriela Bucher, uitvoerend directeur van Oxfam International.
verantwoordelijken
De G7 en andere rijke landen hebben zich in reactie op verschillende wereldwijde crises, zoals COVID-19 en meer recent de oorlog in Oekraïne, in zichzelf gekeerd, onder meer door terug te komen op hun beloofde hulp aan kwetsbare landen en hen met schulden op de rand van het faillissement te brengen.
De Oost-Afrikaanse regeringen dragen ook een verantwoordelijkheid, omdat zij traag reageerden en vaak hebben geweigerd de omvang van de crisis te erkennen. Zij hebben niet voldoende geïnvesteerd in landbouw of socialezekerheidsstelsels om mensen te helpen beter om te gaan met de oorzaken van honger, waaronder klimatologische en economische schokken.
Het verslag werpt licht op het aanhoudende falen van donoren en hulporganisaties om prioriteit te geven aan lokale organisaties op de voorgrond van de crisisrespons.
Klimaatverandering
De door het klimaat veroorzaakte droogte, nog verergerd door conflicten en de economische gevolgen van de pandemie, hebben het laatste vermogen van de mensen om zich te redden gedecimeerd. De oorlog in Oekraïne heeft ook de voedselprijzen opgedreven tot het hoogste niveau ooit, waardoor miljoenen mensen geen eten meer kunnen betalen.
Door de klimaatverandering is de door La Niña veroorzaakte droogte in de Hoorn van Afrika momenteel de ergste in 40 jaar. Toch is de regio een van de minst verantwoordelijke voor de klimaatcrisis, met een gezamenlijke uitstoot van 0,1% van de wereldwijde koolstofuitstoot.
Slechts twee procent (93,1 miljoen dollar) van de huidige oproep van de VN van 4,4 miljard dollar voor Ethiopië, Kenia en Somalië is tot nu toe formeel gefinancierd. In 2017 hadden diezelfde landen 1,9 miljard dollar aan noodfinanciering ontvangen. Hoewel donoren vorige maand 1,4 miljard dollar aan hulp beloofden, is het beschamend dat slechts 378 miljoen dollar daarvan nieuw geld was.
"Mensen verhongeren niet omdat de wereld geen voedsel of geld heeft, maar door een schrijnend gebrek aan politieke moed. Rijke landen hebben met succes, en terecht, in één maand meer dan 16 miljard dollar bijeengebracht om de crisis in Oekraïne aan te pakken. Zij hebben tijdens de pandemie meer dan 16 biljoen dollar in hun economieën gepompt om mensen in nood te ondersteunen. Landen kunnen middelen mobiliseren om menselijk lijden te voorkomen - maar alleen als ze daarvoor kiezen," zei Bucher.
AANBEVELINGEN
Oxfam en Save the Children roepen op tot dringende actie om de catastrofale hongercrisis in Oost-Afrika aan te pakken:
- Om nu levens te helpen redden, moeten de leiders van de G7 en rijke landen onmiddellijk tegemoet komen aan de VN oproep van 4,4 miljard dollar voor Kenia, Ethiopië en Somalië. Donoren moeten garanderen dat ten minste 25% daarvan naar lokale hulpverleners gaat, die een centrale rol spelen in de respons.
- De regeringen van Kenia, Ethiopië en Somalië moeten de sociale bescherming uitbreiden. Zij moeten ten minste 10% van hun budget in de landbouw investeren, met bijzondere aandacht voor kleine boeren en vrouwelijke landbouwers, zoals zij in de verklaring van Malabo van 2014 van de Afrikaanse Unie waren overeengekomen.
- Nationale regeringen moeten sneller noodsituaties afkondigen, nationale middelen verschuiven naar degenen die ze het hardst nodig hebben en investeren in klimaatadaptatie.
- Rijke vervuilende naties moeten Oost-Afrika betalen voor klimaatschade. Zij moeten ook de schulden van 2021-2022 voor die landen kwijtschelden, zodat er middelen vrijkomen om de mensen te helpen de klimaatschokken op te vangen en zich daaraan aan te passen.
Vroegtijdig ingrijpen tegen honger redt niet alleen levens, maar voorkomt ook economische verliezen. USAID schat dat elke dollar die wordt geïnvesteerd in vroegtijdige reactie in Somalië drie dollar bespaart door inkomensverliezen te voorkomen.