Bomen planten om CO2-uitstoot te compenseren, is dat wel zo’n goed idee?

Steeds meer landen en bedrijven claimen tegen 2050 CO2-neutraal te zijn door evenveel CO2 te absorberen als ze uitstoten. Op papier is dit een aantrekkelijk idee, maar alleen een drastische vermindering van de uitstoot kan de opwarming van de aarde beperken. De maatregelen die de landen en bedrijven voorzien, kunnen op termijn leiden tot een stijging van de voedselprijzen met 80% en de honger wereldwijd aanwakkeren.

1,6 miljard hectare bos nodig om CO2-uitstoot te compenseren

Om de CO2-uitstoot te compenseren en CO2-neutraliteit te bereiken, bestaan er verschillende methoden waarvan de werkelijke impact onbewezen is. Voor veel van deze technieken is land nodig: om bomen te planten die CO2 omzetten in zuurstof, of om landbouwgrond te transformeren om meer CO2 op te nemen. 

België, dat tot de landen behoort met de grootste CO2-voetafdruk per persoon, kan zijn uitstoot nooit compenseren door bomen op zijn eigen grondgebied aan te planten. Hetzelfde geldt voor de landen en bedrijven die over de hele wereld grond zullen kopen om te kunnen blijven vervuilen. Om de wereldwijde CO2-uitstoot naar nul te herleiden, zou er 1,6 miljard hectare extra bos nodig zijn. Dat is meer dan alle landbouwgrond op aarde. 

Daarvoor zal veel land nodig zijn in kwetsbare landen. En dat land is van gemeenschappen, die erop leven en ervan afhankelijk zijn voor de productie van voedsel. Als overheden en bedrijven dit land onwettelijk van hun afnemen, noemen we dit ‘landroof’.

Stijging van de voedselprijzen met 80%

Herbebossing is alleen mogelijk als we landbouwgrond terugwinnen. Maar minder landbouwgrond betekent ook minder voedsel. Minder voedsel leidt tot exploderende prijzen, zeker als de landroof de grote proporties aanneemt die we hierboven beschreven. Dit zou leiden tot een stijging van de voedselprijzen met 80%. De honger in de wereld zal  opnieuw toenemen. Daarnaast lopen hele gemeenschappen het risico (met geweld) van hun land te worden verjaagd.

CO2-emissies: het bad loopt over

Om het principe van CO2-emissies volledig te begrijpen, moet je beseffen dat deze zich in de loop van de tijd opstapelen. Vergelijk het  met het vullen van een bad. Als we het bad blijven vullen, loopt het op een zeker moment over. In het geval van klimaat en CO2: hoe meer CO2 in de atmosfeer toeneemt, hoe groter de opwarming van de aarde. In de afgelopen 25 jaar hebben we al evenveel CO2 uitgestoten als in de vorige eeuw. Zo hebben we al twee derde van het bad gevuld. Als we aan hetzelfde tempo doorgaan, loopt in 2030 de badkuip over en heeft de opwarming van de aarde de grens van 1,5°C overschreden.

CO2: mikken op het absolute nulpunt

Bijna 400 multinationals, maar ook de Verenigde Staten, China en de Europese Unie hebben al aangekondigd dat ze tegen 2050 CO2-neutraal willen zijn. Maar CO2-verbruik compenseren, zou eigenlijk pas een volgend hoofdstuk moeten zijn. Nu moeten we streven naar het absolute nulpunt en de CO2-uitstoot een halt toeroepen. Want compenseren is niet alleen onrechtvaardig (we treffen er de meest kwetsbare mensen mee), maar kost ook tijd. Tijd die we niet hebben als we willen voorkomen dat het bad overloopt. 

Sterker nog, om de opwarming van de aarde te beperken tot minder dan 1,5° C, zou een wereldwijde reductie van 45% van de CO2-uitstoot nodig zijn tegen 2030. De huidige doelstellingen maken slechts een reductie van 1% mogelijk. Met andere woorden: als we streven naar neutraliteit in 2050, komen we veel te laat.