Mondiapolis inleefatelier
Hoeveel verdient een Cambodjaanse kledingarbeidster? En hoeveel liter water is er nodig om een jeansbroek te maken? Jij ontrafelt zelf het mysterie van de economische globalisering: niet met ingewikkelde cijfers of grafieken, maar aan de hand van een jeans, een smartphone of een frisdrankje. Door dit inleefatelier krijg je meer inzicht in de gevolgen van globalisering op mens en milieu.
SAMEN DENKEN WE NA OVER EEN ANDERE GLOBALISERING
- Stap in de wereld van een Burkinese katoenteler, een Cambodjaanse kledingarbeidster of een vertegenwoordiger van een multinational.
- Onderhandel over waardige werkomstandigheden
- Onderhandel over een eerlijk en duurzaam beheer van natuurlijke rijkdommen.
- Heb je vragen over het inleefatelier of wil je je groep inschrijven? Contacteer ons.
- Wil je meer lezen over de methodologie van de inleefateliers?
Schrijf jouw klas of groep in
Je hebt de keuze tussen een animatiefilm over globalisering of tien killerfacts die globalisering toelichten. Of je kiest voor allebei!
Zo start je groep al met wat voorkennis aan het atelier en zijn ze helemaal klaar om zich in te leven in de rol van een zelfzekere manager of hardwerkende arbeider!
Globalisering in alle staten
De animatiefilm Globalisering in alle staten vertelt het verhaal over onze huidige productie- en consumptiewijze en blikt daarbij eerst terug op de geschiedenis. Al sinds eeuwen voeren continenten handel met elkaar, waardoor producten en grondstoffen overal ter wereld te vinden zijn. In ons huidig economisch model spelen internationale organisaties en multinationals een enorm belangrijke rol. Hoe bedrijven hun winsten najagen en welke gevolgen hun handelen heeft op mens en milieu ontdek je allemaal in deze animatiefilm.
10 killerfacts over globalisering
Globalisering is een complex proces, omdat het veel spelers en belangen bevat. Hieronder lees je alvast één mogelijke definitie van het begrip globalisering.
Globalisering is het proces waarbij de integratie van economische, politieke en culturele processen op wereldvlak wordt nagestreefd. De grootste focus ligt op economisch gebied, met name de internationale handel.
In het inleefatelier Mondiapolis leggen we de focus op de economische processen.
Hieronder lees je 10 killerfacts, die telkens één thema gelinkt aan de oorzaken en gevolgen van globalisering, belichten.
10 killerfacts
1. Ongelijkheid
2. Landroof
3. Natuurlijke hulpbronnen
4. Sociale Bescherming
5. Gender
6. Waardig werk
7. Multinationals
8. Eerlijke belastingen
9. Migratie
10. Internationale instellingen
Zin om er meer over te weten?
Lees hieronder onze 11 thematische fiches over globalisering.
Globalisering is een complex proces, omdat het veel spelers en belangen bevat. Hieronder lees je alvast één mogelijke definitie van het begrip globalisering.
Globalisering is het proces waarbij de integratie van economische, politieke en culturele processen op wereldvlak wordt nagestreefd. De grootste focus ligt op economisch gebied, met name de internationale handel.
In het inleefatelier Mondiapolis leggen we de focus op de economische processen.
Hieronder een selectie van 11 thema’s die aan bod komen in Mondiapolis. In elk thema komen kort en bondig de problemen, mogelijke oplossingen, educatief materiaal en links naar extra artikels aan bod.
Ongelijkheid
Landroof
Natuurlijke hulpbronnen
Sociale bescherming
Gender
Waardig werk
Multinationals
Eerlijke belastingen
Internationale instellingen
Migratie
Klimaat en vrijhandel
MONDIAPOLIS - NA HET ATELIER
Alternatieven Globalisering op maat Globalisering uitgediept
TEST
- Hoeveel moderne slaven werken er voor jou? Bereken je SLAVERY FOOTPRINT
- Hoe groot is jouw stukje aarde? Bereken je ECOLOGISCHE VOETAFDRUK
Voeding
- BIO MIJN NATUUR - Alles over biologische landbouw en voeding in Vlaanderen
- EVA VZW - Informatie over vegetarisme en veganisme
- VELT - Vereniging over ecologisch leven in de tuin en in de keuken
- VOEDSELTEAMS - duurzame streek- en seizoensvoeding
- RECHT VAN BIJ DE BOER - koop je groenten en fruit ecologisch en lokaal
- GROEI - hoe een duurzame en eerlijke wereld laten groeien volgens Oxfam
- VERPAKKINGSARME SUPERMARKTEN - Winkel lokaal en vermijd verpakkingen
Consumptie
- FAIRTRADE BELGIUM - de Belgische site over eerlijke handel en fairtrade producten
- NETWERK BEWUST VERBRUIKEN - over duurzaam leven, consuminderen en consumanderen.
- OXFAM WERELDWINKELS - Fair trade, onderzoek en actie
- LABELINFO - gids van duurzaamheidslabels
- RANKABRAND - hoe duurzaam is jouw favoriete merk?
- LETS VLAANDEREN - ruilsysteem met uitwisseling van diensten
- REPAIRCAFE- weggooien? mooi niet!
- KADO's - Koop solidaire geschenken
- STUDENTS CHANGE THE WORLD - duurzame tips voor studenten
- RETHINK IT - koopwijzer voor duurzame elektronica
Pers
- MO*MAGAZINE - diepgaande journalistiek over globalisering, duurzaamheid en ontwikkelingssamenwerking
- APACHE - nieuwssite voor diepgaande onderzoeksjournalistiek
- DEWERELDMORGEN - gratis alternatieve mediawebsite
- ONEWORLD - Nederlands magazine over mondiaal denken en groen doen
- GOED NIEUWS - lees de positieve veranderingen in de wereld
- OXFAM NIEUWS - volg waar Oxfam zich voor inzet
KLEDIJ
- OXFAM TWEEDEHANDS - koop je kledij bij ons, het is duurzaam en je steunt een goed doel
- SCHONE KLEREN - Bekijk welke merken of winkels zich inzetten voor duurzame en faire kledij
- KRINGLOOPWINKEL - Koop je kledij duurzaam en steun de sociale economie
- TANTE ROSA - webshop voor meisjes en vrouwen
- FAIR FASHION - online platform dat een ruim aanbod aan fair en eco merken bundelt
- FASHION REVOLUTION
Vervoer
- FIETSERSBOND - alles over fietsen
- BLABLACAR - Carpool naar je werk, je reisbestemming, ...
- VOETGANGERSBEWEGING - alles voor voetgangers
- TRAMTREINBUS - voor een beter openbaar vervoer
- AUTODELEN.NET - kom alles te weten over autodelen
Economie
- ATTAC VLAANDEREN - netwerk voor een eerlijker belastingssysteem
- FAIRFIN - Op een verantwoorde manier omgaan met geld
- BANKWIJZER - Wat gebeurt er met jouw geld? Bekijk hoe ethisch jouw bank is
- BANKROUTE - heeft mijn bank (n)iets te verbergen?
Vrijwilligerswerk en ander engagement
- OXFAM IN ACTIE - jongerengroep van Oxfam
- VRIJWILLIGERSWERK - engageer je voor een organisatie
- KABAAL - maak Kabaal over oneerlijke handel met Oxfam-Wereldwinkels
- NOORD-ZUIDSTUDENTEN - duurzame studentenvereniging in Gent en Leuven
- WERELDWINKEL OP SCHOOL - eerlijke handel op school
- CLIMATE EXPRESS - mobiliseer voor het klimaat
- HART BOVEN HARD - burgerbeweging voor meer solidariteit
Het mondiale uitzendkantoor
Dirk Barrez en John Vandael (2015)
Wereldwijd woedt de economische, ecologische én sociale crisis. De economische globalisering maakt veel landen rijker, maar de inkomensongelijkheid neemt in de meeste landen wel toe. Bedrijven jagen voortdurend op de goedkoopste en minst beschermde arbeid en internet bezorgt hen bovendien een virtuele mondiale fabriekshal. Als nooit tevoren kunnen ze het werk in stukjes hakken en uitbesteden in hun mondiale uitzendkantoor. Zo zakt bijna overal het aandeel van de lonen in de economie en staan werknemers op allerlei manieren onder druk.Gelukkig kan het ook beter en is de crisis een aansporing om een economie te bouwen die én sociaal is én ecologisch én democratisch.
Kapitaal in de 21e eeuw
Thomas Piketty (2014)
Dankzij de analyse van een groot aantal gegevens uit de laatste twee eeuwen en uit twintig landen, weet Piketty de fundamentele economische en sociale processen bloot te leggen. Hij toont aan dat de moderne economische groei en de spreiding van kennis ons in staat hebben gesteld om de ongelijkheid op apocalyptische schaal die Marx had voorspeld, te voorkomen. Maar de diepere structuur van kapitaal en ongelijkheid is er in wezen niet door verander. De belangrijkste oorzaak van de ongelijkheid is de tendens dat de opbrengst op kapitaal groter is dan de economische groei iets wat nu tot extreme ongelijkheid dreigt te leiden. Het wakkert de onvrede aan en ondermijnt democratische verworvenheden. Het is aan de politiek om die tendens in te tomen.
No time
Naomi Klein (2014)
No time' is een handboek om de planeet te redden. Het zet nauwgezet uiteen waarom het ongebreidelde kapitalisme de grote boosdoener is van klimaatverandering en welke fundamentele veranderingen nodig zijn. De Canadese schrijfster en activist Naomi Klein pleit voor een wereld die 'uitgaat van groei en vernieuwing en niet van overheersing en uitbuiting.'
No logo
Naomi Klein (2000)
Deze bestseller is uitgegroeid tot de bijbel van antiglobalisten en Naomi Klein wordt gezien als het intellectuele boegbeeld van de beweging die zich verzet tegen de dominantie van het neoliberalisme. Terwijl we worden geconfronteerd met een volgende economische crisis, blijft haar analyse van onze kapitalistische bedrijfs- en merkenwereld accuraat en krachtig. No Logo is een met talloze feiten onderbouwde kritiek op neo-liberalisme, globalisering, massacultuur en uitbuiting. Maar het is óók een hartstochtelijk verhaal over mefnsen die zich inzetten voor democratie aan de basis, voor kleinschaligheid, cultuur en milieu, kortom, voor een samenleving waarin de mens centraal staat.
Eerlijke globalisering
Joseph Stiglitz (2006)
Stiglitz doet radicale voorstellen inzake schuldenverlichting van de armste landen, stelt een nieuw systeem van financiële reserves voor om internationale financiële instabiliteit te voorkomen en schetst een raamwerk waarbinnen milieuvervuiling als gevolg van de stijgende vraag naar energie kan worden tegengegaan. Ook betoogt hij dat ingrijpende hervormingen nodig zijn binnen de VN, IMF en Wereldbank zodat deze instituties toegerust zijn om actuele problemen aan te pakken. Bovenal zegt de auteur dat we onze manier van denken moeten veranderen. Ons handelen en denken moet zich niet langer beperken tot nationale belangen, we zullen bij steeds meer zaken over de grenzen moeten kijken
Eerlijke Kleren
Mo* (2015)
Duurzaam. Circulair. Fair Fashion. Aan modewoorden geen gebrek om de huidige trends op vlak van ecologisch en ethisch verantwoorde kleerkasten te beschrijven. In Bangladesh stort op 24 april 2013 stort een textielfabriek vol werkende arbeiders in. Is er sinds deze industriële ramp eigenlijk iets veranderd? Zijn de textielfabrieken in Bangladesh de enige plaatsen waar uitbuiting zo massaal voorkomt? Kan je als consument het verschil maken – en moet dat? Schuiven andere stakeholders de verantwoordelijkheid nog steeds door naar elkaar? En is duurzaam consumeren geen contradictio in terminis?
Vrijhandelsakkoorden
De Wereld Morgen (2015)
TTIP, Transatlantic Trade and Investment Partnership, is een handelsverdrag waarover de Europese Commissie sinds 2013, namens alle lidstaten van de EU, onderhandelt met de Verenigde Staten. Er komt echter heel wat kritiek op het handelsverdrag, dat nog goedgekeurd moet worden. De onderhandelingen hebben gebeuren in het grootse geheim en de toenemende liberalisering kan er toe leiden dat de vrijheid afneemt. Bovendien neemt in regio’s, zoals Latijns-Amerika, die niet betrokken zijn bij de onderhandelingen, het verzet tegen het akkoord alsmaar toe.
Verdreven en verlaten
Mo* (2015)
Na #LuxLeaks en #SwissLeaks richt het International Consortium of Investigative Journalists nu zijn pijlen op de Wereldbank, de meest invloedrijke organisatie in internationale ontwikkeling. Het onderzoeksproject Verdreven & verlaten toont dat de Wereldbank haar eigen regels niet altijd volgt bij de hervestiging van personen die hebben en houden verloren door Wereldbankprojecten. De problematiek raakt miljoenen mensen wereldwijd. De onthullingen zijn ook van belang voor België. Ook al wordt ons land niet rechtstreeks getroffen door grote projecten gefinancieerd door de Wereldbank, er vloeit wel heel wat belastinggeld naar toe, en op bestuursniveau heeft België bij de instelling een flinke vinger in de pap.
Waardig werk: 3 jaar na Rana Plaza
Glo.be (2016)
Drie jaar geleden, op 24 april 2013, stortte de textielfabriek Rana Plaza in Bangladesh als een kaartenhuisje in elkaar. Balans: 1138 doden en meer dan 2000 gewonden. Hoewel de dodelijkste ramp in een textielfabriek is Rana Plaza een symptoom van een verziekte textielindustrie die haar voeten veegt aan het fundamenteel recht op waardig werk. Sindsdien zijn de kledingketens en de consumenten iets bewuster van het mensenleed dat schuil gaat achter een goedkope T-shirt. In dit nummer gaat Glo.be dieper in op de veranderingen die sinds Rana Plaza hebben plaatsgevonden.
Natuurlijke rijkdommen
11.11.11 (2016)
De wereldwijde economische groei zorgt voor een permanente toename van de vraag naar grondstoffen. Het merendeel daarvan - olie, gas, metalen, enz. - zijn te vinden in ontwikkelingslanden.Maar ondanks deze bodemrijkdommen slagen deze landen er niet in duurzaam te ontwikkelen en de armoede terug te dringen. Integendeel, de bevolking draagt de negatieve gevolgen van de mijnbouwactiviteiten.
The corporation
2004 - 145 min.
Deze documentaire tracht een beeld te geven van de onderneming, via de recente geschiedenis tot de huidige tijd. De documentaire concentreert zich vooral op Noord-Amerikaanse bedrijven. Via onder meer interviews met bijvoorbeeld top-ondernemers, academici, historici en cultuurdeskundigen wordt ingegaan op de onderneming als sociaal acterend systeem, institutioneel kapitalisme, en het fenomeen van winst boven persoon.
We feed the world
2007 - 96 min.
We Feed the World ontrafelt het verhaal van ons voedsel, alvorens het in de schappen van de supermarkt belandt. De documentaire onderzoekt de marktmechanismen die ten grondslag liggen aan onze voedselindustrie en roept verschillende interessante vragen op. Waarom is strooizout bijvoorbeeld meer waard dan graan? En hoe kan het dat dagelijks 100.000 mensen omkomen van de honger terwijl er wereldwijd genoeg voedsel wordt geproduceerd voor 12 miljard mensen? Verscheidene betrokkenen - uiteenlopend van boeren, vrachtwagenchauffeurs, biologen, politici, producenten van genetisch gemodificeerde zaden en de CEO van 's werelds grootste levensmiddelenmultinational Nestlé - krijgen de ruimte.
Capitalism: a love story
2009 - 120 min.
Michael Moore neemt dit keer de globale financiële crisis onder de loep en de economie in de Verenigde Staten, nu Obama het roer heeft overgenomen van Bush. Daarnaast gaat de documentaire over de rampzalige invloed die de heerschappij van de grote bedrijven, en de onstilbare honger naar winst, heeft op het dagelijks leven van de gewone Amerikaan en andere burgers ter wereld.
Culture in Decline
2012 - 30 min.
Deze satirische voorstelling toont op een satirische doch ernstige manier hoe bepaalde culturele fenomenen vandaag de dag door onze maatschappij als normaal gezien worden. De kijker wordt gedwongen uit de doos van de normaliteit te stappen en onze maatschappelijke ontwikkelingen te bekijken zonder rekening te houden met de traditionale bagage. De thema’s die aan bod komen zijn onder andere politiek, economie, onderwijs, veiligheid, religie, media, werk, en technologie.
The story of stuff
2007 - 20 min.
Deze documentaire geeft ons een blik op de oorsprong van de productie- consumptiepatronen en onthult de relaties tussen een groot aantal milieu – en sociale kwesties. In deze leerrijke video een oproep gelanceerd om samen een meer duurzame en rechtvaardigere wereld te creeëren.
Inequality for all
2014 - 90 min.
Tijdens deze documentaire wordt de vooraanstaande Amerikaan Robert Reich gevolgd. Hij is een voormalig minister die onder president Bill Clinton diende. Tevens is hij een politieke econoom, schrijver, professor en politiek commentator. Hij werkte ook in dienst van de presidenten Ford en Carter. Hij probeert het bewustzijn van het Amerikaanse volk ten aanzien van de groeiende economische kloof te verhogen.
The Take
2004 - 87 min.
Argentinië is een spookland, een land dat door export van kapitaal aan de rand van de afgrond belandde. The Take is een verslag van Naomi Kleins en Avi Lewis' tocht langs door werknemers teruggevorderde fabrieken. Nadat het land bankroet ging, lieten veel werkgevers hun fabrieken leeg achter, omdat die niet meer rendabel zouden zijn. Op verschillende plekken in het land probeerden de werknemers gezamenlijk de productie weer op gang te brengen. Naomi Klein, bekend van haar bestseller No Logo, en Avi Lewis volgen de werknemers bij de moeizame wederopbouw.
The true cost
2015 - 92 min.
“Wie betaalt de prijs voor onze kleren?” is de tagline van The True Cost. Het is een verhaal over de kledij die we dragen, de mensen die ze maken en de impact die het heeft op onze wereld. The True Cost' opent onze ogen met een scherpe analyse van de impact die wegwerpmode heeft op mens, maatschappij en natuur.
Blood in the mobile
2010 - 82 min.
Voor de fabricage van mobiele telefoons worden mineralen uit Congo gebruikt. De opbrengst dient om de burgeroorlog mee te financieren. De Deense documentairemaker Frank Piasechi Poulsen voelt zich hier schuldig over. Nadat hij tevergeefs aanklopt bij Nokia, besluit hij af te reizen naar de ontoegankelijk Bisie-mijn, om met eigen ogen te zien wie er geld verdient aan het illegaal gewonnen kassiteriet.
Sweatshop deadly fashion
2015 - 68 min.
Wanneer jongeren Frida, Ludvig en Anniken dezelfde uren moeten kloppen als de naaisters in de fabrieken en in dezelfde omstandigheden moeten leven, beseffen ze dat er een prijs betaald wordt voor de kleren die ze in Noorwegen zonder nadenken kochten. Met de reeks wilden Kleven jongeren bewust maken van waaraan ze hun geld uitgeven.
Demain
2015 - 118 min.
“Overal ter wereld bestaan er alternatieven ”. Wat als oplossingen tonen en een optimistisch verhaal brengen de beste manier is om de ecologische, economische en sociale crisis op te lossen? Cyril Dion en Mélanie Laurent vertrokken samen met een vierkoppig team naar tien verschillende landen om te begrijpen wat deze catastrofe uitgelokt heeft en vooral hoe ze vermeden kan worden. Ze ontmoeten pioniers die landbouw, energie, economie, democratie en opvoeding heruitvinden. Door deze positieve en concrete initiatieven samen te brengen, ontdekken ze hoe de wereld van morgen er uit zou kunnen zien...
La fin de la pauvreté
2008 - 48 min.
Alors qu'il y a tant de richesse dans le monde, pourquoi y-a-t-il encore tant de pauvreté ? C'est la question que pose ce documentaire. Des favelas d'Amérique Latine aux bidonvilles d'Afrique, des économistes de renom, des personnalités politiques et des acteurs sociaux révèlent comment les pays développés pillent la Planète. Ce film démontre comment, depuis cinq siècles, le Sud finance le Nord, d'abord à travers les conquêtes, puis ensuite par le biais de certaines institutions internationales, en appliquant certains modèles économiques et enfin, il souligne le rôle prédominant de Wall-Street.
The price we pay
2014 - 93 min.
Deze documentaire licht het deksel van een vuil potje binnen de globale bedrijfseconomie: de massale belastingontduiking van grote multinationals waardoor regeringen triljoenen dollars aan inkomsten mislopen. Hij onderzoekt de historische oorsprong, hedendaagse realiteit, verstrekkende gevolgen én complexe morele bedenkingen gelinkt aan de ruimverspreide belastingontduiking, specifiek door de multinationals en de superrijken. Een levendige en onthutsend exposé over het flagrante morele failliet van modern kapitalisme.
Farmerman Life
Collieman
Ode aan moestuinieren en korte keten, aanklacht grote voedselbedrijven
A rock star bucks a coffee shop
Neil Young
Anti Monsanto en Starbucks
Globalisation - The Pirate Song
Richard Whistance/Seize The Day (performance)/Toby Fitzpatrick and Seiya Mori (animation)
Zeer ‘luchtige’ aanpak, maar goede boodschap