Bijna tweederde van miljonairs, waaronder ook Bruno Fierens, denkt dat de invloed van de superrijken op het presidentschap van Trump een bedreiging vormt voor de wereldwijde stabiliteit

Terwijl de mondiale elite zich deze week in Davos verzamelt voor het jaarlijkse World Economic Forum, onthult een nieuwe opiniepeiling dat 63 procent van de miljonairs over de hele wereld denkt dat de invloed van de superrijken op het presidentschap van Trump een bedreiging vormt voor de mondiale stabiliteit. De peiling werd uitgebracht samen met We Must Draw The Line, een open brief van miljonairs en miljardairs die er bij de gekozen leiders op aandringen om de agressieve invloed van extreme rijkdom op onze democratieën en bredere samenleving aan te pakken.  

Meer dan 370 miljonairs en miljardairs, verspreid over 22 landen, waaronder de Belg Bruno Fierens, Abigail Disney, Marlene Engelhorn, Brian Eno en Richard Curtis ondertekenden de brief, die werd gepubliceerd na de inauguratie van miljardair president Donald Trump.  

Bruno Fierens zei: “De geschiedenis leert ons dat extreme ongelijkheid in rijkdom desastreuze gevolgen heeft voor iedereen, inclusief de rijken. Als rijk persoon zie ik heel duidelijk dat het systeem waarin we leven vooral in het voordeel is van degenen die al het meeste hebben. Die dynamiek moet veranderen en in België, net als in zoveel andere landen, moeten onze beleidsmakers stoppen met weigeren het probleem te zien. In ons aller belang moeten we dit frontaal aanpakken en eerlijkere belastingmodellen invoeren.”   

De enquête onder 2.902 miljonairs uit G20-landen duikt in de risico's en impact van extreme rijkdom en de politieke oplossingen om deze aan te pakken. Het legt de ernstige zorgen bloot die miljonairs hebben over de impact die extreme rijkdom en de superrijken hebben op de stabiliteit van democratieën, controle over de (sociale) media, rechtssystemen en politieke integriteit.  

Twee derde van de miljonairs denkt dat de superrijken zich ongepast hebben gemengd in de Amerikaanse verkiezingen. Meer dan 70 procent is het ermee eens dat de superrijken de publieke opinie onevenredig beïnvloeden door de media en sociale media te controleren, de wet in hun eigen voordeel te gebruiken en toegang te kopen tot beleidsmakers. Zeven op de tien geloven ook dat de invloed van de superrijken leidt tot een afname van het vertrouwen van het publiek in instellingen zoals de media, het rechtssysteem en de democratie zelf. Het verhogen van belastingen op de superrijken om ongelijkheid te verminderen en te investeren in openbare diensten blijft een populaire oplossing, met zeven op de tien ondervraagde miljonairs die het verhogen van belastingen op de rijksten steunen. 

Abigail Disney, Emmy Award-winnend documentairemaakster en lid van de Patriotic Millionaires zei: “Het is gemakkelijk om de verkiezing van een figuur als Donald Trump als een aberratie te zien, maar dat is niet het geval. Donald Trump is - samen met zijn zogenaamde 'eerste maatje' Elon Musk - de laatste en onvermijdelijke conclusie van decennia van passiviteit van de kant van wereldleiders om extreme ongelijkheid tegen te gaan. Het is moeilijk om optimistisch te zijn over wat ons de komende vier jaar - en misschien nog wel meer - te wachten staat, maar als ambtenaren iets willen doen om de stabiliteit van onze democratieën te waarborgen, hoeven ze alleen maar de politieke wil te vinden om voor eens en voor altijd belasting te heffen op rijke mensen zoals ik.”    

De enquête uitgevoerd door Survation werd uitgevoerd in opdracht van Patriotic Millionaires International, die samenwerkte met Oxfam, Millionaires for Humanity, en taxmenow om de brief, We Must Draw The Line, op te stellen. In de open brief aan de wereldleiders in Davos staat: “Rijkdom gaat niet langer gewoon over waarde. Het gaat om controle. Als jullie, onze gekozen leiders, extreme rijkdom blijven negeren, zullen de gebroken fundamenten van onze moeizaam bevochten democratieën nog meer schade oplopen.” Oxfam publiceerde maandag nog maar net haar jaarlijkse ongelijkheidsrapport “Takers Not Makers” waar de organisatie aantoont hoe de rijkdom van miljairdairs drie keer sneller steeg in 2024 dan vorig jaar. 

Emmy en Golden Globe-winnende acteur Brian Cox, die de fictieve miljardair Logan Roy speelde in HBO's Succession zei: “Recente gebeurtenissen hebben aangetoond dat de politieke invloed van miljardairs en mensen met extreme rijkdom een extreem risico vormen voor de samenleving. De superrijken beheren nu zoveel meer dan geld: ze beheren wat we lezen, waar we naar kijken, de informatie die we krijgen en uiteindelijk hoe we stemmen. Wanneer een superrijke elite de uitkomst van verkiezingen bepaalt, puur om hun gevestigde belangen te beschermen en hun winsten te vergroten, is het duidelijk dat we ons in een angstaanjagend tijdperk van rijkdomsextremisme bevinden. Onze leiders hebben niet de ruggengraat die nodig is om de politieke verovering te beteugelen en gewone mensen op de eerste plaats te zetten. Het is tijd om de grens te trekken en de superrijken te belasten.” 

De risico's die samenhangen met extreme rijkdom baren wereldwijd steeds meer zorgen. Naarmate deze risico's toenemen, worden uitgebreide oplossingen voorgesteld en overwogen door economen, politieke vertegenwoordigers, maatschappelijke organisaties, miljonairs en het publiek. In een rapport dat deze week verschijnt, van de New Economics Foundation en Patriotic Millionaires, wordt het begrip van een extreme welvaartslijn gepromoot als een nieuwe metriek om het punt te helpen begrijpen waarop extreme welvaartsconcentratie de samenleving en de planeet begint te schaden. 

Vertegenwoordigers van miljonairs, waaronder Dr. Phil White en Marlene Engelhorn, en Oxfam International directeur Amitabh Behar zijn in Davos om de brief te overhandigen aan de deelnemers van Davos. 

Over de campagne zei activiste en medeoprichtster van taxmenow, Marlene Engelhorn: “De superrijken kopen zichzelf meer rijkdom en meer macht terwijl de rest van de wereld in economische angst leeft. We hebben geen toegang meer tot vrije en eerlijke media; onze politieke en juridische systemen kunnen worden gekocht; en onze democratieën staan op zeer wankele grond. In ons aller belang, in elk land, moeten we dit nu aanpakken. Politici moeten hun moed tonen; ze moeten de superrijken belasten.” 

NOOT VOOR DE REDACTIE 

Bruno Fierens en Oxfam België directeur Eva Smets zijn beschikbaar voor interviews. 

Marlene Engelhorn (erfgenaam en activist) en Oxfam International directeur Amitabh Behar zijn in Davos en evenals beschikbaar voor interviews. 

We Must Draw the Line brief en volledige lijst van ondertekenaars. 

Een campagne van de Fight Inequality Alliance in de aanloop naar Davos bevatte projecties van 400 meter breed op de berg Piz Polaschin, die langs een vliegroute naar het vliegveld van Engadin ligt. De projectie toont de gezichten van Donald Trump, Elon Musk en Mark Zuckerberg. 

Samenvatting van G20 miljonairs enquête over de houding ten opzichte van extreme rijkdom. 2.902 mensen met een belegbaar vermogen van meer dan $ 1 miljoen, exclusief hun huis, werden ondervraagd door Survation tussen november en december 2024 in G20-landen.  

Belangrijkste resultaten van de peiling: 

• Meer dan de helft van de ondervraagde miljonairs denkt dat extreme rijkdom een bedreiging vormt voor de democratie en de democratische stabiliteit van hun land. 

• 75 procent van de ondervraagde miljonairs denkt dat de superrijken politieke invloed kopen. 

• Meer dan 70 procent denkt dat de superrijken de publieke opinie onevenredig beïnvloeden door controle over de media en sociale media. 

• Meer dan 70 procent denkt dat extreem rijke individuen de wet in hun eigen voordeel gebruiken en toegang kopen tot beleidsmakers. 

• 7 op de 10 denkt dat de invloed van de superrijken leidt tot een afname van het vertrouwen van het publiek in belangrijke instellingen zoals de media, het rechtssysteem en de democratie. 

• Bij het zoeken naar oplossingen om extreme rijkdom te beteugelen, denkt 7 op de 10 dat de belastingen op de superrijken verhoogd moeten worden om de huidige ongelijkheid te helpen verminderen en te investeren in openbare diensten. 

• De meesten vragen zich echter af of onze politieke leiders dit probleem zullen aanpakken. Meer dan de helft van de ondervraagde miljonairs denkt niet dat onze politieke leiders de wil hebben om extreme rijkdom aan te pakken. 

• De verkiezingen in de Verenigde Staten zijn een goed voorbeeld van de bezorgdheid die miljonairs van over de hele wereld voelen over de invloed van de superrijken. Twee derde van de miljonairs vond dat superrijken zich ongepast bemoeiden met de Amerikaanse verkiezingen van 2024. 

• 63 procent denkt dat de rol die de superrijken zullen spelen in het presidentschap van Donald Trump een bedreiging vormt voor de wereldwijde stabiliteit.