Met agrobosbouw bestrijden we de klimaatcrisis in het Amazonewoud

Het uitgestrekte Amazonewoud wordt wel eens ‘de longen van de wereld’ genoemd. Maar het is tevens de woonplaats en het inkomen voor duizenden inheemse en boerenfamilies, onder andere in Bolivia.  Zij voelen de gevolgen van de klimaatcrisis steeds harder. Er ontstaan immers extreme seizoenen van intense droogte en hevige regenval. Daardoor daalt de oogst van de Boliviaanse paranoot en andere Amazonevruchten drastisch. Laat net dat de belangrijkste bron van inkomsten zijn voor de families in de regio. 

Ontbossing en vuur om te overleven 

Om toch een inkomen te hebben, gaan ze op zoek naar extra of aanvullende inkomsten, zoals veeteelt. Omdat de dieren plaats nodig hebben om te grazen, wordt er woud gekapt. En om nieuw gras te laten groeien, wordt de oude vegetatie verbrand. Maar als het vuur niet onder controle blijft, ontstaan er bosbranden die duizenden hectaren aantasten.  

De branden hebben ook een directe invloed op de biodiversiteit. Bijen en andere inheemse soorten verdwijnen. Bovendien wordt de grond zo onvruchtbaar dat er slechts één soort plant kan groeien: sujal. Sujal groeit erg snel en verbrandt heel makkelijk – waardoor vuur zich nog sneller en verder verspreidt.  

Dramatische impact voor families  

Veel boeren- en inheemse families hebben hun huizen en gemeenschappen moeten verlaten omdat de branden uiteindelijk hun land, bossen, gewassen en zelfs hun huizen hebben verwoest.  

Zo ook de familie Peña Cortés. Ze verhuisde 20 jaar geleden naar de gemeenschap Medio Monte. “Toen we hier aankwamen, was ons land volledig ontbost en stonden er nog maar twee mangobomen.” Elk jaar worden ze geconfronteerd met de branden die bijna al hun gewassen hebben verbrand. 

Agrobosbouw als uitgangspunt  

Samen met lokale partner Centro de Investigación y Promoción del Campesinado – CIPCA zetten we het project ‘Reforestación de bosques’ op. Het startpunt: uitgebreide opleidingen over het kweken, verzorgen en planten van agrobosbouw percelen. Die zorgen voor:  

•    Meer inkomenszekerheid. We stimuleren de teelt en oogst van andere fruitbomen dan de paranoot, zoals açaí, cacao, banaan en kokosnoot. Omdat de verschillende soorten bomen verschillende oogstseizoenen hebben, hebben gezinnen elk maand van het jaar een inkomen.  
•    Herbebossing. We delen specifieke strategieën waarbij bomen elkaars groei stimuleren,  de grond wordt verrijkt en de groei van vegetatie wordt bevorderd.  
•    Bescherming tegen bosbranden. Enkele specifieke bomen, zoals de mangoboom, verbranden heel moeilijk en gaan zo de verspreiding van vuur tegen. Die worden geplant om het terrein van families en gemeenschappen af te bakenen en dienen zo als brandbeschermingsmaatregel.
•    Meer voeding voor eigen consumptie. Op de percelen kunnen de families ook groenten en andere soorten voedsel verbouwen voor eigen gebruik. 

B&B: brandpreventie en bijenteelt

Maar we gaan verder dan agrobosbouw. Om het hoofd te bieden aan de vele branden die het Amazonegebied teisteren, zetten we ook in op brandpreventie. We trainen de gemeenschappen, voorzien brandpreventie- en blusmateriaal en stimuleren de oprichting van vrijwillige brandweerkorpsen. 

We promoten ook de bijenteelt. Want bijen blijven de belangrijkste bestuivers van bomen en planten in het gebied. Daarnaast kunnen families de honing consumeren en verkopen. Door de vele branden zijn de bijenkorven ernstig aangetast. Door bijenteelt te stimuleren, ondersteunen we ook hun herstel.

De cyclus doorbroken

Met de training leerden Benjamín en María Isabel van de familie Peña Cortés herbebossen, hun agrobosbouwperceel aan te leggen en branden te voorkomen.  

Ángel (21 jaar), een van de zonen van María Isabel en Benjamín, is voorzitter van AJORA (Association of Young Reforesters in Action). Die richtte hij samen met zijn broers op. Ze helpen jonge mensen in hun eigen gemeenschap herbebossen en strijden tegen ontbossing en klimaatverandering. Op die manier hoeven ze niet naar de stad te migreren, maar hebben ze in hun eigen gemeenschap zicht op een betere toekomst.