Hoe Afrikaanse vrouwen succesvol ondernemen met honing en karitéboter

Een vierde van de Afrikaanse vrouwen die deel uitmaken van de bevolking op actieve leeftijd richt een eigen onderneming op. Dat zijn er veel. Geen enkele groep ter wereld onderneemt meer dan hen. Maar voor hun onderneming van start kan gaan, wacht hen een heus hindernissenparcours.

Geen toegang tot onderwijs en financiering

De eerste hindernis is de toegang tot degelijk onderwijs. In Ethiopië en Burkina Faso is 60% van de vrouwelijke ondernemers nooit naar school geweest. De tweede hindernis is dat ze amper 10% van de kredieten ontvangen die aan opstartende ondernemingen worden toegekend. Toch zijn vrouwen in de landbouwsector veel sterker vertegenwoordigd dan mannen.

Addise kent de obstakels maar al te goed en heeft ze een voor een overwonnen. Ze woont in Bahirdar, een dorp  in het noordwesten van Ethiopië. Als tiener wou ze geneeskunde studeren, maar haar familie had  andere plannen voor haar.

Honing, een onderbenutte schat

Met het project “Enterprise Development Program” willen we duizenden mensen uit de armoede halen door in te zetten op de grootste troef van het land: honing. Ethiopië mag dan wel de grootste honingproducent van Afrika zijn, de meeste bijenkorven in het dorp van Addise waren verouderd en werden door de landbouwers enkel gebruikt om hun gewassen te bestuiven.

Addise kreeg het idee om samen met andere vrouwen uit het dorp een coöperatieve op te richten met imkerij als hoofdactiviteit. We hielpen hen op weg met  leningen en giften.

Naast financiële middelen zorgden we ook voor moderne houten korven die de productie een boost zouden geven en organiseerden we alfabetiseringslessen voor wie geen onderwijs had gekregen of de schoolbanken vroegtijdig moest verlaten.

Onafhankelijkheid van de vrouwen

Het Oxfam-project heeft het leven van Addise voorgoed veranderd. “Vroeger had ik geen eigen inkomen”, vertelt ze. “Dankzij de opbrengsten van de honingverkoop kon ik een eigen bankrekening openen.” Dat is heel wat in een land waar amper een kwart van de bevolking over een bankrekening beschikt en de helft van de inwoners onder de armoedegrens leeft.

Sinds 2015 hebben al 50.000 Ethiopische vrouwen deelgenomen aan het project dat volledig wordt gefinancierd door onze schenkers.

De voordelen van karitéboter

Henriette Tientarboum wachtte niet op de komst van Oxfam om de coöperatieve onderneming Yeleen op te richten in Bobo-Dioulasso, een stad in Burkina Faso. Yeleen baseert zich voor 100% op Afrikaanse knowhow en produceert natuurlijke cosmetica op basis van karitéboter. Maar Henriette kreeg haar zaak niet gemakkelijk van de grond.

Ze herinnert zich hoe ze samen met vijf andere vrouwen Yeleen op de binnenplaats van haar huis oprichtte. “We hadden haast niets”, vertelt ze. “We hadden geen machines om de kariténoten te kraken en we hielden niet eens een boekhouding bij.”

Met het programma “Entreprises qui Changent des Vies” (Ondernemingen die levens veranderen) mikken we op micro-ondernemingen die veel potentieel hebben, maar amper iets opbrengen.

We hebben de vrouwen het nodige zetje gegeven om hun droom te verwezenlijken. Dankzij een gloednieuwe machine om de kariténoten te kraken en te pellen, maken ze hun karitéboter nu op een uur tijd in plaats van op een hele dag. En dankzij de boekhoudopleidingen kunnen de vijf partners hun zaak verder doen groeien.

Yeleen is tegenwoordig rendabel en exporteert zelfs een deel van haar zepen en crèmes. “Nu kunnen mijn partners het schoolgeld voor hun kinderen betalen en hun gezin voeden”, vult Henriette aan. In totaal hebben we met dit programma al 2.000 vrouwen in Burkina Faso bijgestaan.